In Memoriam

Tom Stoelinga

1935 - 2025

Veritasbestuur 57/58. V.l.n.r Marga vsn den Borg, Arie van 't Klooster, Tom Stoelinga, Paul Koch en Jan Bongerd.

Op 24 februari 2025 is Thomas (Tom) Herman Jozef Stoelinga overleden. Tom zou op 18 mei negentig jaar zijn geworden. Tom was praeses Collegii in het 69^ste bestuursjaar (1957 – 1958). Zijn bestuur bestond verder uit: A.Th. (Arie) van ’t Klooster (abactis I), P.W.A.A. (Paul) Koch (fiscus), Mej. M.J.H.M. (Marga) van den Borg (abactis II) en J.W.G. (Jan) Bongers (vicarius).

Hoewel ik Tom Stoelinga pas veel later leerde kennen was de naam Stoelinga mij niet vreemd. Toms vader, Th.G.D. Stoelinga, was de rector van het RK Lyceum voor ’t Gooi (Emmastraat Hilversum) waar ik van 1957 – 1963 wiskundeles kreeg uit de boeken van Toms vader. Laatstgenoemde had in Groningen wis- en natuurkunde gestudeerd en promoveerde er in 1932 op een wiskundig onderwerp. In de jaren twintig was vader Stoelinga praeses van de Groningse studentenvereniging Albertus Magnus.

Tom werd in 1935 geboren in Breda waar zijn vader les gaf aan het Onze Lieve Vrouwelyceum. Kort daarna verhuist het gezin naar Hilversum waar Toms vader rector wordt van het RK Lyceum voor ’t Gooi en waar zoon Tom zich na de oorlog voorbereidt op een studie geschiedenis aan de Universiteit van Utrecht waar hij in 1954 aan begint. Hij wordt dan ook lid van C.S. Veritas. In 1957 wordt hij praeses Collegii. Intussen hebben zich ook een zus en een broer bij Veritas aangemeld.

Tom Stoelinga, rechtsachter houdt de dodenwacht bij de op

8 september 1955 overleden kardinaal De Jong.

De besturen vóór hem waren die van Ben ter Veer (‘56/’57) en Jan Broekhuijse (‘55/’56). Grote namen in de Veritashistorie. Sociaal bewogen, gegrepen door het existentialisme, door Sartre, Heidegger en Merleau-Ponty. Zomerkampen waarin godsdienst en samenleving ter discussie werden gesteld. Ben ter Veer, later zeer actief in Pax Christi en IKV. Na de ‘wilde jaren’ direct na de oorlog, groeide en bloeide Veritas in de jaren vijftig als nooit tevoren. En bepaald niet alleen vanwege de aanzuigende werking van de Veritijnse feesten. Er was vertier, maar ook veel ernst, zoveel dat Tom bij het aantreden van zijn bestuur als opdracht van de honorairen meekreeg om na Broekhuijse en Ter Veer de teugels op dit punt iets te laten vieren. ‘Een missie die we naar eigen inzicht hebben ingevuld,’ liet Tom mij ooit weten. Het is de tijd dat Weterman de ‘rooie pastoor’ Visser opvolgt als moderator. En de tijd van het aandacht trekkende congres over Oorlog en Vrede tijdens het lustrum van 1959.

Nog tijdens zijn studie weet Tom in 1959 een dubbele aanstelling te realiseren: parttime leraar aan het St. Bonifatius College te Utrecht en parttime wetenschappelijk assistent nieuwste geschiedenis aan het Instituut voor Geschiedenis van de Universiteit Utrecht. Les geven en aan een promotie werken. Terloops nog even afstuderen in 1961 om zes jaar later te promoveren op een proefschrift getiteld: Russische revolutie en vredesverwachtingen in de Nederlandse pers maart 1917 – maart 1918.

Tom promoveert in 1967 en wordt full-time geschiedenisleraar aan het Boni. Het zijn de jaren zestig en de tijdgeest verandert snel. Middenin die revolutionaire periode loopt hij tegen de Katholieke Hogeschool Tilburg aan waar men een bestuurssecretaris zoekt. Tilburg heet op dat moment Karl Marx Universiteit, de studenten zijn min of meer de baas, en daar moet je als bestuurder maar net tegen kunnen. Tom wordt in 1970 bestuurssecretaris in Tilburg. Lid van de opperste Sovjet.

Al met al krijgt Tom Stoelinga in die woelige jaren de kans om zijn bestuurlijke talenten te etaleren. Hij wordt in 1976 voorzitter van de HBO-Raad. Er moet veel gebeuren met deze onderwijssector. Zoals schaalvergroting en multisectoraal, dat wil zeggen, groter en meer richtingen onder één koepel.

Van 1984 tot 1987 raakt hij direct betrokken bij de realisatie van de fusie-ideeën. In Amsterdam moeten 12 HBO’s samengaan, In Friesland 14. Tom wordt in 1987 voorzitter van het College van Bestuur van de nieuw gevormde Noordelijke Hogeschool Leeuwarden en kan zijn ideeën aan de praktijk toetsen.

In 1992 dient zich de laatste klus voor het pensioen aan. En niet de geringste: voorzitter van het College van Bestuur van de Radboud Universiteit Nijmegen. Veldhuis in Utrecht, Stoelinga in Nijmegen, Veritijnen, praeses Collegii. Tom in ‘57/’58, Jan in ‘63/’64. Ze kennen elkaar heel goed. De gekte van de jaren zestig en zeventig ligt dan al ver achter ons. In het eens felrode Nijmegen wordt al lang niet meer met het Rode Boekje van voorzitter Mao gezwaaid. Het worden desalniettemin zware jaren. In 2000 gaat Tom met pensioen. Maar dat betekent geenszins rusten op lauweren. Hij zit in talrijke besturen en ook Veritas komt weer op zijn pad.

Utrecht 2014. Tijdens het lustrumfeest van 2014 roept Tom Stoelinga de Veritijnen op Aeterna Veritas, het omvangrijke werk over de historie van Veritas te steunen. Zijn laatste klus voor zijn club wordt een succes.

In 2001 gaat er op Veritas van alles mis. CvB-voorzitter Jan Veldhuis moet ingrijpen. Niet leuk. Zijn eigen club. Hij vraagt Tom Stoelinga als adviseur. Het hele groentijdritueel wordt grondig gesaneerd. Het is in deze periode dat Tom weer op het Eigen Huis komt. En hij schrikt van de puinhoop die hij met name in Het Voorhuys aantreft. Hij is bereid om te helpen en zorgt dat er 150.000 gulden binnenkomt, waarvan de helft gedoneerd door reünisten. In dezelfde periode realiseert hij zich hoe jammer het zou zijn als die boeiende Veritasgeschiedenis verloren zou gaan en ontstaat het idee van een wetenschappelijk verantwoorde geschiedschrijving. Maatje Jan Veldhuis sluit zich aan. Het pretentieuze project komt moeizaam op gang. Tom wil een goedleesbare geschiedschrijving met een wetenschappelijke status. Tijdens de viering van het 25^ste lustrum in 2014 roept hij de feestende reünisten op nu vol achter dit bijzondere project te gaan staan. De Nijmeegse historicus Cees Willemsen wordt aan het werk gezet. In 2018 kan uitgever Bram van der Wees, praeses Collegii ‘73/’74, het eerste exemplaar van Aeterna Veritas uitreiken aan Tom Stoelinga. Het moet Tom een heel goed gevoel hebben gegeven. Moge hij rusten in vrede.

Gerard van de Schootbrugge (j.v.a. 1963)