Columns voor Nootdorp Nu, 2012
Nootdorp Nu is een huis-aan-huisblad in Nootdorp dat iedere maand verschijnt. In 2010 kreeg ik het verzoek om iedere maand een column te schrijven. Ik doe dat uit hoofde van mijn functie als voorzitter van de stichting Kringloopwinkel De Wisselbeker. De kringloopwinkel is een inspiratiebron maar ik neem alle vrijheid om over alles te schrijven dat mij bezighoudt en dat hopelijk ook voor de ontvanger van het blad de moeite waard is. Hierna de columns die in 2012 zijn verschenen.
Terug naar de Korte Kringloop?
De zon is een machtige energiecentrale. Per seconde wordt er 4,4 miljoen kg zonnematerie (waterstof en helium) omgezet in straling. Dat lijkt veel, maar de zon wordt er de komende paar miljard jaar niet warm of koud van. Die gaat rustig door met stoken.
Er arriveert maar een heel klein beetje van die zonne-energie aan het aardoppervlak. Ruw weg 1kilowatt (1000 watt) per vierkante meter oppervlak. We vergeten even dat dit niet overal op aarde hetzelfde is. Het gaat nu even om de grote lijn.
Als je alle zonnestraling op een vierkante meter zou kunnen opvangen, zou je daar continu 50 lampen van 20 watt op kunnen aansluiten. Kort door de bocht, maar even de grote lijn.
De natuur en ook de mens hebben het hier heel lang mee moeten doen. De mens was onderdeel van de korte kringlopen in de natuur. Per jaar, om de drie jaar (drieslagstelsel), etc. Het is belangrijk om te benadrukken dat de hele samenleving (dus ook de stadsbewoners) leefde van die 1000 watt per vierkante meter waarvan uiteraard maar een deel werd benut. Belangrijkste was de productie van voedsel voor mens en dier. Om van te leven en om werkzaamheden te kunnen verrichten.
In de loop van de tijd liep men tegen de grenzen aan van wat nog benut kon worden. Er zat geen rek meer in. Daarmee lag ook het aantal mensen dat in leven gehouden kon worden min of meer vast. De wereldbevolking groeide tot aan de achttiende eeuw maar heel langzaam. Daarna explodeerde de menselijke tijdbom. En daar waren twee oorzaken voor: benutting van fossiele brandstof (aanvankelijk steenkool) en van fosfaatmest (vogelpoep). Maar zijn dat dan geen stoffen die ook door de zon zijn gevormd? Zeker, maar ze maken deel uit van heel andere kringlopen. Die hebben we naar onze hand gezet en het gevolg is een enorme bevolkingsexplosie. De steenkool- en olievoorraden zijn in een proces van tientallen zo niet honderden miljoenen jaren in de aardkorst gevormd uit planten, resp. plankton. Als je dat er in een paar eeuwen doorheen jast, eindig je weer bij de 1000 watt per vierkante meter (let wel: wind- en waterenergie komen ook van de zon). En ook de fosfaat wordt problematisch.
Als je nu kijkt naar de afnemende geboortecijfers in grote delen van de wereld, zou je kunnen bedenken dat mensen zich al intuïtief aan het voorbereiden zijn op schralere energietijden. Op een nieuwe 1000 watt periode. Of gaat de kernfusiereactor (de getemde zonnereactor) ons redden?
December 2012
Het Repair Café
Onlangs werd ik door een goede kennis getipt over het fenomeen Repair Café. Tot mijn schande moest ik bekennen dat ik er nog niet van had gehoord. De kreet stond me op zich wel aan, hoewel ik zelf Reparatiekroeg leuker vind. Maar Repair Café is intussen al aardig ingeburgerd. Dus dat laten we maar zo. En ze schieten in het hele land als paddenstoelen uit de grond.
Waar hebben we het over? Op de site lezen we het volgende:
Repair Cafés zijn gratis toegankelijke bijeenkomsten die draaien om (samen) repareren. Op de locatie waar het Repair Café wordt gehouden, is gereedschap en materiaal aanwezig om alle mogelijke reparaties uit te voeren. Op kleding, meubels, elektrische apparaten, fietsen, speelgoed, etc. Ook reparatiedeskundigen zijn aanwezig, zoals elektriciens, naaisters, timmerlieden en fietsenmakers.
Toen ik dat las kreeg ik een tamelijk warm gevoel. Op de eerste plaats zijn wij van de Kringloopwinkel natuurlijk erg voor hergebruik. Het zal duidelijk zijn dat reparatie daar helemaal in past. Op de tweede plaats zie ik een ontmoetingsplaats voor me met een duidelijk sociale functie. Mensen die elkaar helpen en elkaar daardoor ook ontmoeten (of omgekeerd). Fantastisch! Op de derde plaats is het denk ik ook heel goed dat de enorme kennis en ervaring die in de hoofden van, vooral ook oudere, mensen zit, wordt aangesproken en benut. Goed voor ons burgers die bij het minste ongerief met onze twee linkerhanden in ons laatste restje haar zitten, en dan in opperste wanhoop maar weer een nieuwe vervanger aanschaffen. En goed voor al die slimmeriken die kunnen laten zien wat ze aan kennis in huis hebben en die straks met ontzag worden begroet door hun dorpsgenoten die bij het passeren in de Passage een duim opsteken omdat de magnetron of de Cd-speler het nog steeds doet. En misschien is het ook wel heel goed voor onze jeugd om te zien dat technische kennis nuttig en leuk is. Onze bedrijven zitten te springen om jonge mensen die lol in techniek hebben. In dingen doen met je handen: maken of weer maken, dat maakt niet uit.
We hebben net de plannen van onze nieuwe regering gehoord. Rutte II vertelde het allemaal met zijn bekende lach, maar ga er maar vanuit dat het de komende jaren knijpen wordt. Voor iedereen. We gaan minder weggooien, dat zit er dik in. Het Repair Café komt geen jaar te vroeg. We nemen straks van thuis kapotte spullen mee. In het Repair Café gaan we samen met de deskundigen en de handige doe-het-zelvers aan de slag. Zo valt er altijd wel wat te leren. Wie niets heeft om te repareren, neemt een kop koffie of thee. Of gaat helpen bij een reparatie van iemand anders. Je kunt ook altijd inspiratie opdoen aan de leestafel, waar boeken over repareren en klussen ter inzage liggen.
Kan zoiets ook in Nootdorp? Waarom niet? Een kwestie van organiseren. Laat ik zo zeggen: wij van de Kringloopwinkel zijn graag bereid om een initiatief te steunen. Ook financieel! Heb je interesse? Laat het ons weten op kringloopwinkeldewisselbeker@gmail.com.
November 2012
Overpeinzingen bij een dagje Brugge
Als u dit stukje onder ogen krijgt, zijn we al lang en breed weer terug uit Brugge. We gaan ieder jaar met de hele ploeg op stap en omdat we dit jaar 15 jaar bestaan, springen we een beetje uit de band. Meestal zoeken we in eigen land een leuke bestemming, maar dit jaar zijn we de grens overgegaan. Ach, het betekent allemaal wel niet zo veel meer in deze tijd van Europese eenwording, maar Brugge heeft toch wel iets. Het is allemaal net te doen op een dag en je bent toch even in een soort van buitenland. Je hoeft geen vreemde talen te spreken, maar je moet toch al goed opletten wat er gezegd wordt. Zo ver is het dus wel.
Ook in Vlaanderen is het kringloopwinkelfenomeen niet onbekend. Sterker nog, ze zijn daar qua organisatie misschien wel een verder dan wij. Interessant zijn de zogenoemde Kringwinkels. In Vlaanderen zijn er 31 zelfstandige Kringwinkelcentra, diesamen 115 zogenoemde Kringwinkels runnen. Zo’n centrum bestaat dus uit één of meer winkels, met soms ook een hergebruikcentrum. Daar worden de binnengebrachte goederen gesorteerd en soms ook hersteld. Elk centrum heeft een eigen organisatievorm en afgebakend verzorgingsgebied. De meeste centra zijn zogenoemde verenigingen zonder winstoogmerk. Daarin is de Algemene Ledenvergadering het hoogste gezag. Het bestuur voert uit. Bij de Kringwinkels telt niet alleen het milieu zwaar maar ook de mogelijkheid om mensen met weinig kansen op de arbeidsmarkt werk te verschaffen. Dit laatste is dan ook gelijk het belangrijkste goede doel dat deze winkels nastreven. Gemiddeld krijgen ze ook nog vijftig procent subsidie.
Voor gezamenlijke acties werken de Kringwinkels samen via de koepelorganisatie KOMOSIE. Dat staat voor Koepel voor Milieuondernemers in de Sociale Economie. Het hele plaatje ziet er indrukwekkend zo niet afschrikwekkend uit. Er wordt waarschijnlijk heel wat afvergaderd in dit wereldje. Ik weet niet of we daar nu zo veel beter van worden. Als ik zie hoe het bij ons in, op en rond de winkel gaat dan zijn er in ieder geval drie grote verschillen. Wij krijgen geen subsidie, alles wat we overhouden gaat naar externe goede doelen en de meeste problemen worden op de werkvloer en onder de koffie opgelost. Eigenlijk kost het goed nadenken over de besteding aan goede doelen nog het meeste overleg. Maar dat vinden we ook belangrijk want we willen de zuur verdiende eurootjes wel met enig beleid wegschenken. Voorlopig doen we het nog maar even op onze eigen manier wat natuurlijk niet wil zeggen dat contacten met collega-winkels op zijn tijd niet nuttig kunnen zijn.
Laten we maar een beetje feestelijk eindigen. Hoe kan dat beter dan nog maar eens onze ‘grote’ helden te noemen: Adrie de Koning in Laos, Nando van Maarseveen in Zimbabwe, Antoinette Termoshuizen in Bangla Desh, Maria Goris in Armenië en Paul Rompa in Ghana. Zij krijgen dit jaar 5000 euro. Een dagje Brugge is leuk, maar het haalt het niet bij het gevoel dat hoort bij het steunen van deze fantastische mensen die zich inzetten voor een beetje geluk en hoop op plekken waar dat niet vanzelfsprekend is.
Oktober 2012
Weer of geen weer, zeg het maar
De zomer heeft zijn langste tijd gehad. Als ik het nieuws mag geloven krijg ik de indruk dat de zomer niet de enige is. Het verschil is dat het voor de zomer niet erg is. De zomer komt er wel weer bovenop. Maar Griekenland, of de euro, of het Nederlands elftal? Hum, ik weet het nog niet zo zeker. De zomer maakt deel uit van een kringloop. De kringloop van de jaargetijden. Dat zit wel goed. Anders had Vivaldi er toch niet zulke prachtige muziek over kunnen maken?
Wij leven op een bevoorrecht stukje aarde omdat onze jaargetijden een ritme hebben dat past bij de menselijke maat. Het wordt hier zelden te koud of te warm, te nat of te droog. En met de stormen valt het gelukkig ook mee. Maar het verschil tussen zomer en winter is net groot genoeg om het spannend te houden. Als ik terugdenk aan mijn eigen jeugd dan viel de komst van de lente samen met de wisseling van mijn broeklengte. De korte broek kwam uit de kast, frisse lucht om de geschaafde knieën, en het duurde een eeuwigheid voor die er weer in ging. De zomer bood kansen aan de nog kortere broek, de zwembroek waarmee we in het buitenwater rondspartelden. De herfst betekende paddestoelen, beukenootjes en makkejannen, en een nieuwe klas (of dezelfde) of een nieuwe school. En dan kwam de winter met ijs op het raam, een lange broek waar je vreselijke jeuk van kreeg en schaatsen waar de riempjes van braken omdat ze een jaar lang niet-ingevet op zolder hadden gelegen.
De kringloop van de jaargetijden. Wie kent niet de prachtige boekjes van Rie Cramer? Ze schilderen een ideaalbeeld. In de grillige praktijk van alledag is het meestal net even anders. De lente te nat, de zomer te koud, de winter te kwakkelig. Kortom, alle reden om permanent te kankeren op het weer. Maar dat maakt het weer in Nederland nu juist zo aantrekkelijk. Lekker mopperen over het weer. Veel beter dan over je vrouw, je baas of de politiek. Dat doen we er natuurlijk bij, maar we kunnen er niet in blijven hangen omdat er altijd wel wat aan de hand is met het weer. Wat een geluk voor de sociale stabiliteit in dit land!
Er zitten dus twee kanten aan het verhaal. Het paradijselijke van Rie Cramer en het ergerlijke van alledag. Ik zou zeggen: mooier had Onze-Lieve-Heer het niet kunnen maken. Daar is over nagedacht! En het luisterde nauw. Je hebt een ster nodig die geen kapsones heeft. Bescheiden. Gemiddeld. Daar laat je een planeet omheen draaien. Op de goeie afstand. Dat is de basis van de kringloop. Die planeet draait ook nog om zijn eigen as. Nog een kringloop (dag en nacht). En nu komt de geniale truc. De draaias van die planeet, onze aarde, moet je een beetje uit het lood laten staan. Dan krijg je jaargetijden. Is het niet wonderbaar?
In de winkel leven we ook met de seizoenen. De zomer is voor ons het jaargetijde van de schoonmaak en de opruiming. Alles is van zijn plaats geweest en afgestoft of afgevoerd. De winkel glimt weer. Van binnen, maar ook van buiten. Er is geschilderd en de voegen zijn vernieuwd. We zijn klaar voor nieuwe jaargetijden. Je hoort ons niet klagen.
September 2012
Hiep Hieper en Bul Super
We kunnen er niet omheen: onze jongens hebben het er lelijk bij laten zitten tijdens het EK voetbal. Veel oranjemateriaal is voortijdig in het afvalstadium gekomen en dat is slecht. Slecht voor het milieu en slecht voor de stemming in het land.
We hebben ons weer eenslaten meeslepen in een massale hype. Blijkbaar weten we tegenwoordig aardig hoe je een hype creëert, want het lukt elke keer weer. Massapsychologie is een vak. Een niet ongevaarlijk vak. Grote groepen bespelen, goochelen met emoties, is van alle tijden maar het gaat in deze tijd wel erg ver. En zo te zien ook erg makkelijk. De snelle jongens van het reclamevak hebben hun plannen al heel lang klaar liggen. De media, afhankelijk van de reclame-inkomsten, passen zich moeiteloos aan. Zij moeten de mensen in de juiste staat van opwinding en kokervisie brengen. Een druk op de knop en het circus begint. De hype gaat voor. Onder alle omstandigheden. Eerst voetbal, dan Europa. Het orkest dat doorspeelde terwijl de Titanic in het ijskoude water verdween.
Ik heb niets tegen voetbal, in tegendeel, ik heb het heel lang zelf met gemengd plezier gedaan, maar ik begin me langzamerhand wel zorgen te maken over een klimaat waarin we van de ene naar de andere hype rennen. Het resultaat van een giftige pas-de-trois. Bul Super en Hiep Hieper die geld willen verdienen, en wij consumenten, die zo makkelijk verveeld raken dat we voortdurend om nieuwe prikkels smeken, nieuwe hypes.
Is dat iets dat in onze natuur zit? Ja en nee. Als het niet in onze natuur zou zitten, zouden we er geen last van hebben. Maar het is ook gemaakt. We worden gek gemaakt en we laten het toe. We zijn weerloos. We zijn prikkelverslaafd. Het stormt in ons brein. We worden onrustig van de stilte dus moeten we voortdurendgeluid/muziek om ons heen. En we zijn verslaafd aan beeldinformatie, aan dat schermpje. Voor de andere zintuigen geldt hetzelfde. Kan een samenleving ook ADHD zijn? Verveling is een straf. Wat de Hiepers ons hebben afgepakt is het vermogen ons zelf te vermaken.
Soms vraag ik me af of het allemaal vluchtgedrag is. Verdringing van angst. Angst voor het leven, angst voor de toekomst, angst voor de dood. Durven we het leven niet meer onder ogen te komen? Zijn we bang dat we met lege handen staan als we de hype loslaten? Als we onszelf een keer eerlijk in de spiegel aankijken, door de cosmetische beschermlaag heen?
Stop! Genoeg dominee. Een ding nog. Er is een wereld zonder hype, heus. Een interessante wereld. Niet altijd leuk maar wel echt. Horen hypes dan niet bij de echte wereld? Zeker. Maar dat maakt de echte wereld nu net zo interessant. Snappu?
Juni 2012
Bijzondere getallen
Mijn vrouw werd onlangs 64. Een gast met een exacte achtergrond wees mij erop dat dit een bijzonder getal was. Toen ik niet snel genoeg reageerde, zei hij: twee tot de macht vijf. Ofwel: 2x2x2x2x2. Dat is inderdaad bijzonder. Het is bijzonder omdat nog een extra factor 2 praktisch/biologisch onmogelijk is. Twee tot de macht zes is 128 en voor zo’n leeftijd zijn we nu eenmaal niet gebouwd. We zouden het misschien wel willen, sommigen tenminste, maar dan zullen we toch fors moeten ingrijpen in de biologische verouderingsprocessen. Dan komen we er niet met een regelmatige dosis botox.
Maar is 64 wel zo bijzonder? Voor een getallenfreak misschien, maar voor de mens is 63 misschien wel veel belangrijker. We hebben in ieder geval lang gedacht dat er om de 7 en om de 9 jaar iets met ons lijf gebeurt. In die visie zou 63 een kritische leeftijd zijn. Dan vallen de periodes van zeven jaar (negen keer) immers samen met de periodes van negen jaar (zeven keer). Nou, dan weet je het wel.
Numerologen spelen met jaartallen en leeftijden om er een bijzondere betekenis aan toe te kennen.Een leuke sport als je de uitkomsten niet serieus neemt. Onze kringloopwinkel bestaat dit jaar 15 jaar. En dat is bloedserieus. Hoe bijzonder is dat getal? Laat ik zeggen dat 15 in ieder geval geen saai getal is. Zo is 15 de som van 1 t/m 5. Als je wat googelt (googlet mag ook) kom je nog wel meer eigenschappen tegen.
Maar het enige dat natuurlijk echt telt, is dat we dit jaar 15 jaar bestaan. Ooit begonnen als een initiatief van de Milieugroep Nootdorp met als grote animator de onvergetelijke Hans Culp van de Broeke. Wij vieren dit jaar dat we zijn droom voor een flink deel hebben waargemaakt. Aan de Molenweg staat een prachtige kringloopwinkel waar velen zich met hart en ziel voor inzetten, waar anderen met veel plezier komen winkelen en waar nog weer anderen aankloppen voor financiële steun. En meestal niet tevergeefs.
Natuurlijk gaan we deze verjaardag vieren. Dat doen we in ieder geval op zaterdag 23 juni voor onze klanten. Noteer die datum maar vast. Verrassingen voor groot en klein.
Later in het jaar willen we samen met onze lokale historici aandacht besteden aan de geschiedenis van Nootdorp. Nootdorp bestaat dit jaar 731 jaar. Aan dat getal is weinig lol te beleven. Maar 731 = 17 x 43. En die twee getallen liegen er niet om. Ga maar kijken op Wikipedia. Dus gaan we dit jaar iets doen met de historie van ons dorp.
Er zijn heel wat handjes nodig om de goede zaak draaiend te houden. Wij zijn op zoek naar twee nieuwe bestuursleden. Een die zich bezighoudt met de goede doelen en een die de zorg voor het gebouw op zich wil nemen. Kom eens langs. Misschien vind je het wel heel erg leuk. En anders duiken we nog even in de wondere wereld van de getallen. Ook leuk.
Mei 2012
Mag het een onsje meer zijn?
Wat is het verschil tussen een nieuw product en een product dat bij de kringloopwinkel wordt afgegeven? Soms is er geen verschil omdat het afgegeven product nog nieuw is. Nog in de verpakking. Kan gebeuren, vaak na Sinterklaas of Kerst. Meestal is er wel een duidelijk verschil. En dat gaat nu net over die zelfde verpakking. De spulletjes die bij ons binnenkomen zijn meestal niet meer verpakt. En zo gaan ze er ook weer uit.
Verpakking heeft allerlei functies. We gaan ze hier niet allemaal noemen. Maar een ding is wel duidelijk. Naarmate de afstand tussen de maker en de gebruiker van een product groter wordt, wordt goede verpakking belangrijker. Sommige producten varen en vliegen tegenwoordig kriskras over de aardbol. Verpakking moet voorkomen dat er onderweg beschadigingen optreden. En in geval van voedingsmiddelen en geneesmiddelen moet de verpakking helpen bederf te voorkomen. Niet alleen tijdens het transport en de opslag, maar ook bij de consument in de voorraadkast en de ijskast. En op de verpakking staat hoe lang de inhoud in ieder geval houdbaar is. Zo zit ons poedertje in een capsule, de capsule in een doordrukstrip, de doordrukstrip in een doosje, het doosje in een grote doos, en de grote doos zou wel eens in een krat of container gezeten kunnen hebben. Vijf of zes verpakkingslagen voor een kwetsbaar product is zeker geen uitzondering. ‘Tasje, meneer?’
Is dit erg? Ja en nee. Ja, omdat het alles bij elkaar voor een enorme afvalstroom zorgt die we maar moeilijk onder controle krijgen. Een deel van de stroom komt in het milieu terecht en zorgt voor veel vervuiling. Denk maar aan alles wat er in zee en in zeedieren terechtkomt. Nee, omdat de slimme verpakking deel is van een productiesysteem dat voortdurend op zoek is naar efficiency: kan het sneller, kan het goedkoper? Dat drukt de prijs en is dus in het voordeel van de consument. Het is de manier om met zijn allen elke keer een beetje welvarender te worden. Met meer verpakking tot gevolg. Dat wel.
Ik heb nog de tijd van de korte aanvoerlijnen meegemaakt. Bij de kruidenier werden puntzakjes vol geschept uit grote bakken suiker, zout en snoepgoed. Bij de apotheker werden de drankjes en poedertjes ter plekke gefabriceerd. En bij de bakker was ook alles vers. De drie hele bruinbroden, er waren veel hongerige monden te voeden, gingen zo in de boodschappenmand (soms met een doekje erin). Daar ging je echt niet dood van. Alleen de beschuit had wat ondersteunende zorg nodig. En de melkboer kwam langs de deur met melkbussen waar een kraan aan zat. Of hij schepte met zijn maatbeker de verse melk uit een emmer. Pannetje erbij en klaar was Kees. ‘Tot morgen.’ Veel kwam van de markt. Dagvers en verpakt in een oude krant. Helemaal terug is niet mogelijk. Maar een beetje moet kunnen.
April 2012
De tijdgeest
Wie de tijdgeest wil begrijpen kan het beste naar de jeugd kijken. Jongeren kiezen in deze tijd op grote schaal voor de volgende studierichtingen: rechten, economie en psychologie. Wat zegt dat over de tijdgeest?
Op de eerste plaats verwachten jongeren blijkbaar dat er straks juist op deze terreinen goedbetaald werk voor ze is. Ze zien de wereld complexer worden. Er zijn steeds meer regels nodig om het drukke bestaan in goede banen te leiden. Dat vraagt om juristen, ook al omdat al die regels niet altijd logisch op elkaar zijn afgestemd. Ik meen me te herinneren dat in het Apollo-project (man naar de maan) 50.000 contracten zijn afgesloten. En dat is vijftig jaar geleden. We willen alle risico’s vermijden. We geloven niemand meer op zijn blauwe ogen. Een man een man, een woord een woord, daar krijgt de jurist het zuur van en hij kan ook nog uitleggen waarom. Politici en burgers willen meer eenvoud. Het lukt niet. Alsmaar meer juristen is ons lot.
‘It’s the economy, stupid,’ schijnt Clinton een keer gezegd te hebben. En hij had gelijk. We willen ieder jaar meer, liefst slapend en speculerend, we zijn bang voor banen, pensioenen en Polen. We zouden misschien wel wat minder willen consumeren, we worden wel erg dik, maar de economen roepen dat dat onze ondergang wordt. Economen beweren dat ze weten hoe we de zaak overeind kunnen houden. Door steeds meer borden op steeds meer stokken draaiend te houden. Endaar hebben we economen voor nodig. Denken we.
Helaas is de economie als wetenschap een beetje gemankeerd. Economen gaan er vanuit dat mensen besluiten op basis van alle noodzakelijke kennis en op rationele gronden. Dat is niet zo. Rijk word je omdat je meer weet dan een ander, en de mens is misschien voor 10 procent ratio, de rest is allemaal emotie.Ingewikkeld? Ja, en daarom willen we meer economen. Schijnzekerheid is beter dan een zwart gat. Het aantal economen zal blijven groeien, ook of misschien wel juist als het economisch wat tegenzit.
Via de emotie komen we vanzelf bij de psycholoog. We hebben het leven zo ingewikkeld gemaakt, en we laten ons zo opfokken door juristen en economen, dat we niet meer zonder de psycholoog kunnen. Alles wat de econoom voor ons aan welvaart genereert, hebben we nodig om de jurist en de psycholoog te kunnen betalen zodat ze de orde buiten ons en binnen ons kunnen handhaven. De psycholoog zal niet nalaten om ons op onze kwetsbaarheid te wijzen. Zijn hoogste doel: de mensheid duidelijk maken dat we allemaal een beetje in de war zijn. Maar met iedere week een consult kom je een heel eind. Er zullen nog heel veel psychologen bij komen en ze gaan hun eigen markt bepalen.
In de kringloopwinkel proberen we het simpel te houden. Hoe lang nog?
Maart 2012
De Levenstrap
Er is een tijd geweest dat er in vrijwel ieder huis wel één hing: een afbeelding van De Levenstrap. Links op de eerste trede het jonge kind, onschuldig en nieuwsgierig. Na een paar treden het hoogste punt van de trap: de mens in de kracht van zijn leven. Daarna de onvermijdelijke neergang. Er komen gebreken. De gestalte gaat krom staan en krimpt totdat de grijsaard tenslotte de geest geeft.
Je kunt je voorstellen hoe een blik op dit ministripverhaal te denken gaf. En zo was het natuurlijk ook bedoeld. De mens ervan doordringen dat zijn leven eindig was en dat je niet onbeperkt de tijd had om er iets van te maken. Anderzijds toonde De Levenstrap ook een ideale situatie. Een vol leven. Van zuigeling tot bejaarde. Zo ideaal was het vroeger zeker niet, zo ideaal is het nog steeds niet.
Wij hebben ons onlangs weer gebogen over de vraag welke goede doelen we dit jaar vanuit de kringloopwinkel willen gaan steunen. Een van de kandidaten was Paul Rompa, een gepensioneerde orthopedisch chirurg die actief is in Ghana. Hij gaat er een paar maanden per jaar heen om mensen te behandelen en om te helpen een medische infrastructuur op te zetten zodat patiënten niet dagen hoeven te reizen om bij een ziekenhuis of kliniek te komen. Paul liet ons aan de hand van afbeeldingen en filmpjes zien waar hij mee bezig is: het corrigeren van de meest uiteenlopende vervormingen aan voeten en benen. Het is nauwelijks te beschrijven wat voor vreemde en uitermate trieste misvormingen en vergroeiingen in een land als Ghana voorkomen. Alleen al de klompvoetjes. Ook bij ons worden kinderen geboren met deze afwijking. Het verschil is dat we hier direct beginnen met corrigeren. In Ghana laat men, door armoe en gebrek aan goede zorg, noodgedwongen vaak Gods water over Gods akker lopen. De gevolgen op latere leeftijd zijn bijna niet om aan te zien. Het snijdt letterlijk door je ziel als je ziet hoe jonge mensen zich soms op bijna absurde wijze toch nog weten te verplaatsen.
Paul liet zien hoe hij vaak met relatief eenvoudige ingrepen de ellendige misvormingen aanpakte. Hij vertelde ook hoe het aantal zorgzoekenden is geëxplodeerd sinds een paar jaar geleden een volksverzekering is ingevoerd. Nu melden ook de allerarmsten zich en wordt de omvang van het probleem pas echt duidelijk.
Wij waren nogal onder de indruk van dit werk en de steun voor Paul gaat er dan ook komen. We hebben hem gevraagd waar men in Ghana op dit moment het meest behoefte aan had. Wat in ieder geval dringend nodig is, is een nieuwe sterilisator. Want je kunt wel allemaal mooie hersteloperaties uitvoeren, maar als je daar allerlei infecties voor terugkrijgt is de winst twijfelachtig.
Iemand als Paul Rompa drukt je weer even met je neus op de feiten. Ongemakkelijke feiten. Over mensen die zo gehandicapt zijn dat ze zonder hulp De Levenstrap nooit opkomen. Maar daarom des te mooier als je kunt helpen. U de spullen uit de kringloopwinkel, wij het geld en Paul de kennis die nodig is om daar wat nuttigs mee te doen.
Februari 2012
De Mayakalender
We kunnen er niet omheen. Het jaar 2012 is begonnen. Een jaar tussen hoop en vrees. Hoop op goud, op de Olympische Spelen maar vooral met voetballen. Vrees voor minder pensioenof weigerende flappentappers. Reëel? Wie zal het zeggen. Maar het is klein bier. Want 2012 wordt ook het jaar van de Hoop en de Vrees, met hoofdletters dus. Dit wordteen kalenderjaar. Haha. Jazeker. Het jaar van de Maya- kalender. Want die stokoude kalender springt op 21 december 2012 (volgens onze jaartelling)van 12.19.19.17.19 op 13.0.0.0.0 (volgens hun jaartelling). En dat is eng! Er zijn dan 13 x 144.000 dagen verstreken sinds de Maya-kalender op 0.0.0.0.0 stond, ofwel5126 jaar geleden (onze jaartelling). Rond 21 december(kan een dag schelen) loopt deze periode van ruim vijfduizend jaar af. Volgens Andreas Fuls, wie kent hem niet, kan het ook allemaal nog 208 jaar later gebeuren. Maar dit terzijde. De hoogoplopende discussie, uiteraard op internet, gaat niet over de datum zelf maar over de betekenis ervan. De Maya-kalender springt volgens de meesten dan op nul. Hij telt dus niet door. Er begint dan een nieuw tijdperk. Volgens de Maya’s dan. En het zou de vijfde keer zijn dat er zo’n nieuwe tijdkringloop start. Sinds het ‘echte’ begin van de kalender is er op 21 december dus een periode van 4 x 5126 = 20.504 jaar verstreken (onze jaartelling).
Voor een beetje gevoelige ziel wordt het dus een spannend jaartje. De depressieven, de wanhopigen en degenen die de mens als een mislukt experimentin de evolutie beschouwen, gaan vol voor een ondergangsscenario. Een Apocalyps. Hun agenda’s staan vol van hemellichamen die dit jaar akelig dicht in de buurt komen en ook de snel groeiende lijst met crises sterkt hen in hun sombere verwachtingen. En dan is het alleen maar mooi meegenomen als notoire doemdenkers als Nostradamus dit jaar ook in hun boekje met aantekeningen hebben staan. We hebben het vaker meegemaakt.
Gelukkig neigt de meerderheid van de Maya-gelovigen naar een optimistische houding. Een nieuwe tijd vol liefde. The Age of Aquarius. Het tijdperk van de androgyne mens, man en vrouw tegelijk. Of dat nou zo’n opwindend vooruitzicht is. Ik heb mijn twijfels. Zelf zit ik in het kamp van Vadertje Cats: Wie lacht niet die de mens beziet?Voor de media wordt het weer smullen. De doctorandussen Clavan zijn er klaar voor. Ik ben nog van de tijd van Mick Clavan van ADO. Die speelde in de jaren vijftig in het Nederlands elftal dat toen bij uitzondering wel eens een deukje in een pakje boter schopte. Dat is tegenwoordig wel anders! Kortom, ik verwacht dat we in de buurt van de finale komen en dat het op 25 december gewoon weer Kerstmis is zoals het hoort in een wereld die maar een beetje deugt.
2011 was voor de winkel een goed jaar. Op 1 februari bepalen we met zijn allen wie we dit jaar gaan helpen. Want één ding is wel zeker: de meeste mensen op deze wereld hebben wel wat anders aan hun hoofd dan zich zorgen maken over die oude Maya-kalender. En 2012 wordt nog mooier want op onze kalender staat dat we dit jaar 15 jaar bestaan. Feest dus.
Januari 2012
