Gerard van de Schootbrugge & Espunt

The Flight to Lowland's Paradise

Kort verhaal, 18 oktober 2012

The Flight, verzonnen, verdrongen, vergeten

1967, Poster Flight 1

Je hebt mensen die zo overtuigd zijn van het belang van hun bestaan dat ze al op jonge leeftijd beginnen met het vastleggen van hun leven in de vorm van dagboekaantekeningen. Anderen realiseren zich blijkbaar al op jonge leeftijd dat het geheugen nogal vluchtig is en dat het jammer is als de herinneringen aan al die bijzondere ervaringen van lieverlee vervagen en tenslotte oplossen in de soep van het dementerende brein. Ook zij hebben de neiging het verleden op een of andere wijze te fixeren en naar wens oproepbaar te maken. Krabbels, foto’s, knipsels, plakboeken, memorabilia, databases, en een voortdurend gevecht tegen chaos, degradatie en ruimtegebrek.

De meeste mensen hebben, zeker als ze jong zijn, echter wel wat anders aan hun hoofd. Zij zijn vooral gericht op het heden, het beleven. Zij verkeren in de vaste overtuiging dat al die spectaculaire belevenissen onvergetelijk zijn en in ieder geval bestand tegen een wekelijkse wisbeurt met plenzen alcohol. Welgemeende waarschuwingen van ouderen die aan den lijve hebben ondervonden dat het geheugen het vaak op groteske schaal laat afweten, worden vanuit een jeugdige overmoed genegeerd.

Hoe het ter sprake kwam weet ik niet meer, maar nog niet zo lang geleden viel bij ons aan tafel het woord Lowlands. En plotseling, na zo’n 45 jaar, herinnerde ik me ineens dat ik ooit mee had gedaan met een popfestival van die naam. Veel stelde die herinnering niet voor maar het was net genoeg om quasi-terloops mee te delen dat ik nauw betrokken was geweest bij de eerste aflevering van Lowlands. Mijn zoon en dochters vielen stil en staarden mij vol medelijden aan alsof de mentale aftakeling nu een nieuwe en fatale fase was ingegaan. Om mijn bewering kracht bij te zetten, voegde ik eraantoe dat ik floormanager was geweest van een van de podia.

Mijn eerste opgave was om de aanwezigen, ook mijn echtgenote (van na Lowlands) had zich tot de ongelovigen bekeerd, er van te overtuigen dat er al in 1967 een Lowlandsfestival had plaatsgevonden en dat ik het daar dus over had. Ik begreep direct dat er bewijzen op tafel moesten komen. Op de zomerzaterdagse achterbakverkoop langs het Apeldoorns Kanaal had ik ooit een boekje over de Utrechtse pophistorie gevonden. “Wacht,” riep ik hoopvol en rende naar boven.

Advertentie in het Utrechtse studentenblad Trophonios van 20 oktober 1967.

Niet al te lang daarna kon ik met nauwelijks verholen trots het bewijsmateriaal presenteren. Pop Utrecht. 1956 – 1986 van Lutgard Mutsaers, geopend op pagina 39, Hoofdstuk 3: De Hippie-cultuur, de Flights en de nasleep. Ik zag hoe het medelijden veranderde in iets wat je ontzag zou kunnen noemen, zeker toen ik nog eens benadrukte dat ik floormanager geweest was op wat voluit heette: Flight to Lowlands Paradise. Jaarbeurs Utrecht wist ik nog, 24 november 1967 was ik kwijt, net als de entreeprijs van 10 gulden, inclusief ontbijt, en de revolutionair lange duur van 18 uur (van vier uur ’s middags tot de volgende ochtend acht uur).

Wat ik in de Margriethal allemaal heb gezien, gehoord en gedaan? Geen idee. Ik herinner me alleen veel schermen met blobbende vloeistofdia’s die toen als zeer psychedelisch werden beschouwd. En het zal ongetwijfeld naar wierook hebben gegeurd. Al met al een magere geheugenprestatie voor zo’n piekervaring. (N.B. bijna exact 52 jaar later trof ik, met een opgeruimd gemoed, in de totaal verstofte editie van 20 oktober 1967 van het onafhankelijke Utrechtse studentenblad Trophonios een advertentie van de eerste Flight aan. Die kon hier dus niet ontbreken. Het samenvallen van de data, dit verhaal stamt uit 18 oktober 2012!, is op zijn minst opmerkelijk.)

De eerste Flight was volgens velen een succes. Bunk Bessels, samen met Rob van Gemert een van de organisatoren, hield het concept nog een tijdje in de lucht. Het eerste vervolg kwam al op 6 januari 1968 onder de veelzeggende titel: The Explosion of the Mind. Plaats van handeling: Veritas, de studentenvereniging waar ik in 1963 was ontgroend en waar de wind van de nieuwe tijd intussen ongehinderd doorheen blies. Dat wil zeggen dat Veritas als klassieke, katholieke studentenvereniging nauwelijks meer bestond.

N.B. Op 22 september 2020 ontving ik een reactie van een zekere Pieter Bikkelen, mij onbekend, die het volgende opmerkte. "Eerste editie is niet bedacht door de veronderstelde personen. Kwam uit de koker van een vriendin van een van de mannen. Een vrijgevochten dame uit Groningen, verhuisd naar Amsterdam. Woont nu in een dorp onder de rook van Groningen. Met twinkeling in haar ogen kan ze vertellen over die eerste editie in 1967." Dank aan Pieter voor deze aanvulling. En het spreekt voor zich dat ik deze vrijgevochten dame graag een keer zou willen spreken.

Poster Flight 2, 28 december 1968

Eind van dat jaar volgde in de Margriethal Flight II, nu met echte topattracties op het programma. Geen Moez Moez & The Apples zoals op versie I, maar the Jimi Hendrix Experience. Maar Jimi zat met een gekneusde voet in New York en Pink Floyd kwam ook niet. Het was 28 december, het was koud in de Margriethal en de 18.000 bezoekers voelden zich bekocht. Ik las het alsof het nieuw voor me was. Ik kan me niet herinneren er ook de tweede keer bij geweest te zijn. Maar mijn kinderen vonden het mooi. En dat is ook wat waard.

Espunt, 18 oktober 2012, aangevuld met afbeeldingen op 22 oktober 2019 en commentaar in september 2020.