Stunt met NATO-vlag in 1967 levert Veritas in 1968 een Bronzen Loeres op.
Veritas Introductietijd 1967
Het is al laat in de middag van vrijdag 1 september 1967 als de Introductie Commissie 1967 zich, zeulend met dozen vol inschrijfformulieren, terugtrekt in het vooronder van het Eigen Huis, beter bekend als het Meurende der Meurende. En daar waar het bezaaid ligt met opvallend goed geconserveerde Arbo-ambtenaren die nog tijdens hun inspectie zijn gemummificeerd, zetten de IC-helden zich aan het tellen van het aantal aanmeldingen.
Paul Rompa, Til Woudenberg, Carel van Os, Bernard de Wit, Piet Stelder en Gerard van de Schootbrugge eindigen op het verbijsterende aantal van 420 en overwegen even om zich via de gracht uit de voeten te maken. Dit kan nooit goed aflopen. Angstdampen voegen zich bij de benauwde binnenlucht en brengen spontane zelfontbranding gevaarlijk dichtbij. Zoals altijd brengt de fles uitkomst. Er wordt ingeschonken, en nog eens, en nog eentje? nou graag, en dan zet Piet het Philips pickupje aan en kraakt ons strijdlied: ‘Weet je wat ik zie als ik gedronken heb? Nou, nou, nou? Allemaal beestjes, om me heen’, vertolkt door Ronnie en de Ronnies, wie kent ze niet. Het heldengevoel keert terug om niet meer te verdwijnen. Het wordt een fantastische kennismakingstijd!
Drielandenpunt
Het wordt de tijd van Oudaen en van de NAVO en van nog heel veel meer. Misschien is er onder de lezers zelfs nog wel een Batavier die betrokken was bij de overdracht van het Drielandenpunt aan Brand Bierbrouwerij. Brand had er in 1967 vijftig gulden voor over, maar het is niet duidelijk of men in Wijlre vijftig jaar later nog oog heeft voor dit kostbare bezit. En of men nog weet dat het door Veritas verstrekte recht op uitbating in september 2017 afloopt maar dat tegen een vergoeding van 22,73 euro een verlenging van vijftig jaar mogelijk is. Misschien kan iemand uit 1967 dit oppakken met de aantekening dat de IC er ook over vijftig jaar op toe zal zien dat de overeenkomst naar de letter en de geest wordt nageleefd.
NAVO-vlag veroverd
Aandacht nu voor één van de meest spectaculaire stunts uit de historie van het toch al zo roemrijke Veritas. In dit Trump-tijdperk is de NAVO geen vanzelfsprekendheid meer. Net zoals na de ineenstorting van de Sovjetunie. En ook in de late jaren zestig was de NAVO bepaald niet populair. Er bestond, zeker onder de jeugd, een grote sympathie voor het linkse gedachtengoed en het idee dat de NAVO een door de VS gedomineerd instrument was om de hegemonie van het Westen, lees Kapitalisme, te consolideren was wijd verspreid. In deze context kreeg de actie van een viertal nuldejaars op de vroege (zondag)ochtend van 17 september 1967 een bijzondere lading. Je zou het een stunt kunnen noemen, een anti-NAVO actie wellicht, maar misschien ook wel een hackersactie avant la lettre, die ertoe heeft bijgedragen dat de beveiliging van het zwaar, maar niet zwaar genoeg, bewaakte NAVO Hoofdkwartier Europa Midden (Afcent) te Brunssum nog eens stevig tegen het licht werd gehouden. Tot heil van het Vrije Westen.
Men zat overigens nog maar net in Brunssum. Sinds 1 juni 1967. Dat drie maanden later nog niet alles op orde was, valt te begrijpen, maar dat vier ambitieuze jongelingen in een poging om geschiedenis te schrijven zo maar de NAVO-vlag konden verwisselen voor de Veritasvlag blijft opmerkelijk. Een gewaagd kunststukje waarvoor tekenden: Jan Brunia, Piet Nooren, Henk van Driel en Paul van Geldorp. Allen op dat moment reeds in dienst geweest. Piet Nooren kwam een paar jaar later (1970) om bij een noodlottig verkeersongeluk na een feest op Veritas.
Euforie op Eigen Huis
Jan Brunia en zijn manschappen maken zich met hun buit uit de voeten en keren op het eind van die zondagochtend terug op het Eigen Huis waar het een drukte van belang is. Er wordt na de kerk koffie gedronken, de foeten proberen het ouderejaar al zingend te overstemmen en op het podium staat foet Schonk een zelf gecomponeerd levenslied te zingen waar de schunnigheid vanaf druipt. Ook hij is net terug van een actie / stunt, in zijn geval uitgevoerd op de Amsterdamse Wallen. Kortom een pandemonium waar toevallig de aanwezige ouders van het VB met enige verbazing getuige van zijn. In deze vrolijke chaos komt het Brunssum-commando binnen met de NAVO-vlag. De euforie schiet door naar ongekende hoogte, de IC moet moeite doen een spontane verbroedering de kop in te drukken, en er wordt besloten de wereld middels een persbericht en een persconferentie op de hoogte te stellen van dit breaking news. Tijdens de persconferentie dringen twee Jansen-en-Janssenachtige figuren naar binnen, grissen de trots tentoongestelde vlag mee en verdwijnen ermee zonder te groeten. Duidelijk is wel dat de Militaire Inlichtingendienst er na knap speurwerk (let wel: nog geen internet) in is geslaagd de vreemde vlag op de binnenplaats van Afcent, Europa’s best bewaakte binnenplaats, te identificeren.
Stratego
Na de nodige ophef in de maandagkranten wordt het zaak de vriendschappelijke banden tussen Veritas en de NAVO te herstellen. Ons viertal wordt door de commandant van Afcent, de Duitse generaal Johan Adolf Graf von Kielmansegg uitgenodigd voor een passificatiemeeting. De generaal krijgt een Strategospel aangeboden dat hij in dank aanvaardt, te meer omdat op de deksel de Slag bij Waterloo staat afgebeeld. Daar heeft een voorvader meegevochten aan de kant van Wellington. Er is bewondering voor de moed en slimheid van de Veritijnen maar er is ook het dringende advies dit nooit meer te doen. Het had heel anders kunnen aflopen. De wacht liep met scherp. Maar Brunia en zijn mannen hadden uiteraard al eerder uitgevlooid dat er op het bewuste tijdstip van een wacht überhaupt geen sprake was. Desalniettemin verontschuldigen ze zich voor de consternatie die ze hebben veroorzaakt. De generaal toont zich een goed verliezer, wijst er terloops op dat de laatste drie grote oorlogen op zondagochtend zijn begonnen en geeft Veritas haar vlag terug, samen met een klein Afcentvlaggetje dat als trofee aan de Veritasvlag bevestigd kan worden. Eind goed, al goed…. Maar dit muisje krijgt nog een bronzen staartje!
1968. Loeres
Maart 1968 valt er op de Kromme Nieuwegracht 54 een wat cryptische uitnodiging in de bus, afzender het Nationaal 1 April Genootschap uit Zandvoort. Veritas is genomineerd voor de Bronzen Loeres voor de beste practical joke van het jaar 1967. We worden op 1 april verwacht in het Strandhotel. Hoewel we vrezen zelf in de boot genomen te worden, nemen we het risico. Het blijkt allemaal echt. Uit handen van Willem Duys ontvangen we de Bronzen Loeres, een kopie van het paaseilandbeeld dat op 1 april 1962 aanspoelde op het Zandvoortse strand en dat de start betekende van het Genootschap. Hieronder een stukje uit het enthousiaste verslag dat de lokale krant van het hele gebeuren maakte.
Zandvoorts Nieuwsblad, 5 april 1968
De Prix de Joke, gesymboliseerd in de grote bronzen Loeres werd dit jaar toegekend aan vier leden van het Collegium Studiosorum Veritas te Utrecht, namelijk aan de heren Henk van Driel, Piet Nooren, Jan Brunia en Paul van Geldrop. In de nacht van 16 op 17 september' heeft dit viertal, nadat men eerst uitvoerig de situatie terplaatse had bestudeerd, des morgens om 6.15 uur de Natovlag van het AFCENT-hoofdkwartier te Brunssum van de vlaggenmast gehaald en er de rood-wit-gele vlag van Veritas voor in de plaats gehangen, welke stunt urenlang onopgemerkt bleef. Deze operatie was bijzonder moeilijk, want er moesten niet minder dan drie hekken plus een schildwacht voor worden genomen. De opperbevelhebber, Graf van Kielmanseg vatte de zaak sportief op, liet later de Nato-vlag door de Marechaussee terughalen, ontbood de Veritasleden op de koffie en gaf hen de Veritasvlag terug. De Nederlandse majoor Jan Bogaars zorgde ervoor, dat de geestige operatie van het studentencommando op charmante wijze werd afgerond.
Zowel Jos van der Vleuten, de vier studenten als majoor Bogaars verschenen deze avond op het podium en werden door Willem Duys toegesproken, waarna zij nog eens in het kort verhaalden hoe alles zich had toegedragen waarna majoor Bogaars voor zijn belangrijk aandeel in de operatie als troostprijs een kleine bronzen Loeres van 4 cm. hoog ontving. De Querulant van de Installatiecommissie van de Veritijnen, de heer G. A. van der Schootbrugge dankte namens de studenten in een geestige toespraak voor de eer, die Veritas deze avond ten deel was gevallen.
Generaal de Vilder van het Nato-hoofdkwartier in Brunssum sprak daarna de aanwezigen toe en verklaarde namens de opperbevelhebber, dat de grap door het opperbevel bijzonder was gewaardeerd.
Een bijzonder hoofdstuk uit de groentijd van 1967 en uit de historie van Veritas. Hoe mooi zou het zijn als we dit hoofdstuk echt kunnen afsluiten. Hoe? Door de Bronzen Loeres op de reünie van 2017 (27 mei!) terug te brengen naar de plek waar hij hoort: op het Eigen Huis. Wie hem heeft? Geen idee. Ik ken wel een paar figuren die ervaring hebben met het ontvreemden van andermans spullen….
(Ook gepubliceerd in de Reünistenvox van Veritas, editie december 2016)
