Gerard van de Schootbrugge & Espunt
2012, 2 oktober
Raadselachtige boswezens
Zomaar in de berm: een nest gekraagde aardsterren!
Wij, Gemma en ik, zijn in het gelukkige bezit van een soort boshutje. Het staat ergens op de Veluwe in de buurt van Garderen. Wij zijn allebei stadskinderen. Het bos is voor ons nog altijd vreemd gebied.
In het kleine hutje heb ik een nog veel kleiner kamertje waar ik schrijf (als het zo uitkomt en de wil sterk genoeg is). Het schrijfkamertje is zo klein dat mijn laptop in staat is de ruimte te verwarmen.
Het bos is spannend. Ik ga vooral in deze tijd van het jaar (herfst) graag met mijn camera op pad om paddestoelen te fotograferen. Ik vind paddestoelen mooi en geheimzinnig. Goeie foto's maken is nog wel een kunst want een paddestoel loopt weliswaar niet weg als je in de buurt komt, maar hij staat vaak op een donkere plek in het bos en dat maakt het fotograferen lastig. Flitsen geeft vaak niet zulke mooie resultaten.
Overigens heb ik wel een praktisch probleempje. Je ziet bij ons in het bos eigenlijk geen loslopende mensen. Er is op zijn minst altijd een hond bij. Vrouwen durven zonder hond het bos niet in, mannen ook niet. Vrouwen niet omdat ze bang zijn voor mannen en mannen niet omdat ze verdacht zijn. Wat doet die vent daar alleen terwijl er niks valt uit telaten?
Ik ben een van de zeldzame uitzonderingen. Ik ga niet met een hond maar met een camera op pad. Ik wordt dus een beetje argwanend bejegend als ik iemand met een hond tegen het lijf loop, sterker nog, ik heb steeds vaker het idee dat er een helicopter boven het donkere woud hangt als ik daar op paddestoelenjacht ben. Verbeelding? Misschien. Jammer genoeg is het een slecht paddenstoelenjaar. Maar als er geen paddenstoelen zijn dan heeft het bos altijd wel andere verrassingen in huis die de moeite van het fotograferen waard zijn.
Eikenroofvlieg aan de maaltijd
De larve van de groene gaasvlieg in camouflagepak
Het is al weer een aantal weken geleden dat ik op een insect stuitte dat zich te goed deed aan een ander beestje. Een luis. De foto die ik maakte zie je hier. Voor de lol zette ik het plaatje op Facebook met de vraag: wie weet wat dit is? Mijn zoon Bas kwam vanuit Frankfurt verrassend snel met een antwoord. Slim googelend was hij er achter gekomen dat het hier om een roofvlieg ging.
Veel lastiger te achterhalen was het vreemde schepseltje dat ik zo'n twee weken geleden bij toeval op onze pic-nic-tafel ontdekte. We zaten thee te drinken toen ik vanuit mijn ooghoeken een klein beestje zag rondscharrelen. Het was maar een paar millimeter in doorsnee maar ik zag toch dat het hier om een eigenaardig gedrochtje ging. Dus liep ik naar binnen om mijn fototoestel te halen en een tekenblok waar ik hem op kon zetten.
Het meest opmerkelijke aan het diertje was de enorme vracht aan onduidelijk, wolachtig materiaal dat het op zijn rug had zitten. Ik moet zeggen dat ik zoiets niet eerder had gezien. Het lukte me om een paar redelijke plaatjes te schieten. Omdat ik met de roofvlieg succes had gehad op Facebook, besloot ik ook dit beestje aan mijn vrienden te tonen met de vraag wat het voorstelde. Ik was zelf op internet niets tegengekomen dat er ook maar op leek.
Uit de reacties werd al snel duidelijk dat ik niet helemaal serieus genomen werd. Mijn zoon Bas, die me eerder zo snel had geholpen, begon vragen te stellen in de trant van: beweegt het ook. Facebook bracht geen oplossing. Ik ben toen zelf weer aan het zoeken gegaan en stuitte op een Belgische site waar iedereen vragen kan achterlaten die vervolgens aan echte deskundigen worden voorgelegd. Het gekke beestje hield me zo bezig dat ik deze mogelijkheid met beide handen aangreep.
En jawel, na een week kwam de verlossende reactie. Het beestje ziet er bizar uit, het verhaal erachter is even bizar!
Hierna heb ik overgenomen wat ik ook op Facebook heb gezet voor alle nieuwsgierigen.
Insectenraadsel opgelost door Belgische expert!
Ik heb zojuist antwoord gekregen op de vraag welk krankzinnig insect ik onlangs in Speuld heb aangetroffen. Een afbeelding heb ik onlangs doorgestuurd naar een Belgische vragensite (www.ikhebeenvraag.be). Ik ontving het volgende antwoord (geweldig, wat een goeie service!!!!):
Dag Gerard,
Dit is een larve van een gaasvlieg. Gaasvliegen zijn insecten die behoren tot de netvleugeligen (Neuroptera). Het zou kunnen gaan om Chrysopa sp. of Nathanica sp.
Beste groeten, Rudy
Deze vraag werd beantwoord door: dr Rudy Jocqué
Afdelingshoofd Invertebraten, Koninklijk Museum voor Midden-Afrika
Ik ben toen uiteraard zelf ook weer even op zoek geweest en trof de volgende informatie aan over dit wonderlijke schepseltje.
Groene Gaasvlieg Dichochrysa soort
De larven van sommige Groene Gaasvliegen hebben een wel zeer bijzondere eigenschap: ze camoufleren zich. Op hun lijf hebben ze tamelijk harde, lange haren en daarop gooien ze de lege omhulsels van uitgezogen bladluizen. Na een poosje zijn ze helemaal bedekt en vallen zo nauwelijks op. Ze doen dit niet om hun prooi te bemachtigen (bladluizen lopen niet zo snel), maar om de beschermers van de bladluizen, de mieren, te misleiden. In West Europa zijn het alleen de larven uit het geslacht Dichochrysa die zich zo vermommen. Het geslacht bestaat bij ons uit 5 sterk op elkaar lijkende soorten.