Kort verhaal, 6 augustus 2016
Vladimir Velikovski, volleybalcoach
‘We slaan de komende Olympische Spelen over, maar over acht jaar staan we er. Als jullie mij vertrouwen geven, maak ik jullie over acht jaar Olympisch kampioen.’
Ik schrijf het nu een beetje op mijn manier op, want in het brabbeltaaltje van onze nieuwe Russische coach zou het een tamelijk onleesbaar verhaal worden. Maar zo is het begonnen. En acht jaar later stonden we er wel. Op de hoogste trede. Armen omhoog. Heel hoog! Te hoog.
De eerste keer dat wij Vladimir Velikovski meemaakten, sprak hij een Russisch dialect van ver achter de Oeral. Onbegrijpelijk. Maar die kleine, geblokte man met zijn gitzwarte baard straalde wel een bijna manische bezieling uit. Bezeten. Op het angstige af. Wij vonden onszelf best wel fanatiek. We trainden minstens twee keer in de week bij onze clubs en dan nog de extra trainingen voor de nationale ploeg. Maar Vladimir maakte ons duidelijk dat we uit een heel ander vaatje zouden moeten gaan tappen als hij het voor het zeggen kreeg. En dat was wel de bedoeling want de nieuwe voorzitter van de Nederlandse Volleybal Bond, Dik van Boven, had hem persoonlijk, met gevaar voor eigen leven grapte hij graag, uit de duistere krochten van de Russische topsport losgeweekt en Schengen binnengehengeld. Dik en Vladimir vormden vanaf dat moment een betonnen blok. Omdat Dik vooral bezig was met de beursgang van zijn internetbedrijf “Thit for That”, kreeg Vladimir praktisch carte blanche.
Even was er bij ons nog een soort passief verzet tegen onze nieuwe coach, maar al snel had hij het pleit gewonnen. Natuurlijk wilden we in onze sport allemaal het hoogste bereiken. Maar waarom zo laat? Kon het niet in vier jaar? De meeste oudere meiden haakten direct af. Die telden hun resterende vruchtbare jaren. Maar de jonkies, waaronder ikzelf, leverden zich al snel geheel over aan deze moderne Raspoetin.
Hij werd voor ons een goeroe. Een verhevene, die wist wat goed voor ons was, die wist hoe de wereld in elkaar zat, voor wie het sportleven geen geheimen leek te kennen, voor wie de wereld een open boek was. En…., die ons steeds verder losweekte van de buitenwereld. Tot hij volledige controle over ons had. Achteraf begrijp ik niet dat een groep zelfbewuste, intelligente meiden zich zo afhankelijk liet maken van één man. En van mezelf begrijp ik het al helemaal niet. Ik kom nota bene uit een behoorlijk radicaal feministisch, lichtelijk manvijandig nest. Al die jaren heb ik mezelf voorgehouden dat ik dit zelf wilde. Dat een vrije meid zelf mag kiezen dat en hoe ze de top in haar sport wil bereiken.
Maar al snel was Vladimir voor mij geen middel meer maar een doel. Ook een groep moderne meiden kun je blijkbaar onder totale controle te krijgen. Als groep. Wat ooit voelde als een vorm van euforie is nu veranderd in een verterende angst. Dit kan dus! En niet alleen in de sport. Overgave en verdwazing. En in ons geval ging dat nogal ver. Maar nogmaals, dat besef ik nu pas. Een keiharde les.
Achteraf gezien hebben we in een soort sekte geleefd. Vladimir had Dik zover gekregen dat er voor ons een trainingskamp werd gebouwd waar wij, onzichtbaar voor de buitenwereld, in alle rust onze lange en zware beklimming naar de top van de Olympus konden afleggen. Geheimhouding was van cruciaal belang hield Vladimir ons telkens weer voor. Aanvankelijk mochten we nog twee keer per jaar voor enige weken naar huis, met uiteraard de waarschuwing om over het trainingskamp en het leven dat we daar leidden te zwijgen als het graf.
Soms brak er bij één van ons wel eens een sprankje twijfel door. Was de prijs die we voor ons toekomstige succes moesten betalen niet onmenselijk hoog? Vladimir had een zesde zintuig voor afwijkend gedrag, voor twijfel en onzekerheid, zelfs als het beperkt bleef tot gedachten. Hij leek schaamteloos bij ons naar binnen te kunnen gluren. En dan hield hij ons voor hoe de Russen, de Chinezen, de Cubanen zich voorbereidden. Als je deze manier van leven niet aankon, kon je de rest van het programma, het volleybaldeel, wel vergeten. Correctie geslaagd. Extra laagje eelt. Terug in het hok.
Vladimir was zo dominant dat we al snel niet meer zonder hem konden. Hij werd onze vader, onze god. Onze overgave en toewijding was compleet. We zouden ons leven voor hem geven. Ik herinner me nog goed wat ik van hem vond toen ik hem voor het eerst meemaakte. Niet mijn type. En van de rest evenmin. Maar al na een paar maanden begonnen er in onze meidenbreinen zaken te schuiven. En de gevolgen bleven niet uit. Heftige verliefdheden. Vladimir had er op alle manieren van kunnen profiteren. Maar hij deed het niet. Opstandige hormonen mochten zijn grootse plannen, en die van Dik van Boven natuurlijk, niet om zeep helpen. Controle is alleen controle als die volledig is.
We leefden in een soort kloostergemeenschap en het is bekend dat de cycli van nonnetjes in de maat gaan lopen. ‘Als jullie er allemaal maar een beetje op los menstrueren kunnen we net zo goed stoppen,’ hield Vladimir ons een beetje bot voor, maar van een goeroe kun je dat hebben. ‘Jullie zijn een team, juist ook op dit punt. Discipline, orde, regelmaat.’ En dus werden we in de maat ongesteld zoals vuurvliegjes ’s nachts in hetzelfde ritme oplichten. Verder moesten we alle energie, elke aanvechting, elke driftmatige behoefte ten gunste van het grote doel naar een hoger spiritueel niveau tillen. Vladimir sprak vaak over sublimatie.
De laatste, beslissende, stap was een eitje. Op een bepaald moment schakelde Vladimir over op een veel zwaarder trainingsschema en stopte bij ons simultaan iedere vorm van ovulatie. Het voelde als een bevrijding. Alleen nog lekker volleyballen. Alleen Nadia, onze spelverdeelster, had wat moeite met de overgang. Daarom kreeg ze van Vladimirextra aandacht. Ik word regelmatig zwetend wakker als ik weer eens gedroomd heb van The House of Horror waarin we toen als zombies leefden.
Na verloop van tijd begon Vladimir over “jezelf opnieuw uitvinden”, “een volleyballijf kweken”. ‘De Russen doen het met drugs en genetische manipulatie,’ hield hij ons voor. ‘Er lopen nu al reuzenkinderen rond van ouders die speciale stukjes DNA in hun geslachtscellen hebben gekregen. Als we niks doen, zijn we straks kansloos. Maar wij gaan dus wel wat doen. Alleen slimmer. Die reuzen kunnen misschien wel hard slaan, maar ze zijn log en onhandig. Waarom het hele lijf opblazen als het ook met alleen lange armen kan?’ Wauw!
Hoe dat dan moest? Nou, daar kwamen we snel achter! Vladimir had een apparaat laten bouwen waarmee onze onderarm uitgerekt kon worden. Om het groepsgevoel niet te verstoren kon de hele selectie er met een arm in (na een half uurtje de andere arm). Het apparaat fixeerde de onderarm tussen de elleboog en de pols en begon dan te trekken. Millimeterwerk. Maar na twee jaar waren onze onderarmen al gemiddeld tien centimeter uitgerekt. Er volgde een periode van stabiliseren om te voorkomen dat er regressie zou optreden. Dus liepen we ruim een jaar in een onderarmbeugel.
Waar je nooit aan zou denken: het brein moet wennen aan een nieuwe “lay-out” van het lichaam. Als het brein niet weet waar de handen uithangen, raak je geen bal. Je wil niet weten wat er allemaal verandert als je handen voorbij je knieën hangen. Moet je eens proberen met een verlengde onderarm je gat af te vegen! Alles moet je weer leren.
De kwalificatiewedstrijden wonnen we met overmacht zonder extreem hoog te hoeven springen.Onze opmerkelijke anatomie begon nu op te vallen. Onrust bij de concurrenten. Volgens Vladimir waren de Russen intussen begonnen met de implantatie van het genetisch materiaal van Zuid-Amerikaanse slingerapen.
Ja, en toen was het eindelijk zover. Olympische Spelen. We walsten over alles en iedereen heen. Zelfs de reuzenformaties uit “centraal aangestuurde sportlanden” waren kansloos. Ze bewogen als hulpeloze vleeshompen, springen konden ze niet. Ze vielen in het net, rolden over de lijn, botsten als brontosaurussen op elkaar. Nee, Vladimir had het goed ingeschat. Kampioen. Zonder doping! Geen enkele regel overtreden! Helaas kun je zo’n kunstje maar één keer doen. Je moet de eerste zijn.
Nu overal sporters met aangepaste ledematen rondlopen, vraag ik me wel eens af waar het einde is. Vladimir ziet dat anders: sport versnelt de evolutie en dat is volgens hem de opdracht van de mens. Hij heeft zijn woord gehouden, maar de groep moet wel tot in lengte van dagen armoedig verder. Vladimir is al weer een aantal jaren getrouwd met Nadia, onze spelverdeelster, en woont weer in zijn vaderland. En het gekke is dat zijn kinderen allemaal met lange onderarmen zijn geboren. Ergens klopt daar iets niet, lijkt me.
Was het alle offers waard? Natuurlijk niet. Al was het maar omdat je botten wel kunt oprekken, maar niet kunt samenpersen. We spelen in het buitenland nog wel eens een demonstratiepartijtje. We noemen ons dan The Missing Links. Wordt goed betaald. Maar het blijft natuurlijk gewoon een freakshow.
Espunt, 6 augustus 2016
