September 1967. De groentijd zit er bijna op. De IC dankt de Heer op de blote knieën voor de goede afloop. V.l.n.r. Gerard van de Schootbrugge, Bernard de Wit, Piet Stelder(Ɨ) , Carel van Os, Til Woudenberg en Paul Rompa (Ɨ).
.
Vier van de zes die in 1967 aan een wonderlijk avontuur begonnen. Til moet verstek laten gaan omdat ze ver weg herstelt van een medische ingreep. Zij was toen, in 1967, onze steun en toeverlaat in moeilijke momenten, de stabiele factor in een ballenbak vol talentvolle maar onvolgroeide breinen. Als docente scheikunde kan zij terugkijken op een mooie loopbaan in het middelbaar onderwijs. Piet tenslotte overleed negen jaar geleden aan een gemene ziekte. Hij was neerlandicus en werkte in verschillende functies aan de Hogeschool Utrecht. Als begaafd voetballer in een wereld waarin hockey de maat der dingen was, maakte hij in onze studententijd grote indruk op mij. Tijdens interacademiale toernooien vaardigde onze vereniging vaak ook een voetbalelftal af. Tegen beter weten in. We beschikten meestal over niet meer dan twee en een halve voetballer (Piet telde voor twee, ik voor een half) en de rest van het elftal moest ter plekke en ad hoc worden aangevuld met, inderdaad, hockeyers, maar ook uitgeschakelde schermers of volleyballers, die tussen twee wedstrijden even tijd hadden. Piet voelde zich voor zo’n zooitje ongeregeld nooit te goed. (In 2022 is Paul Rompa overleden)
Vier van de zes die samen de Installatiecommissie 1967 van de Utrechtse studentenvereniging Veritas vormden. De IC67, die geacht werd, op basis van superieure inzichten en een hoge ethische standaard, de groentijd van 1967 in goede banen te leiden. Een omstreden fenomeen in de huidige tijd, maar ook toen al een voortdurend punt van zorg en discussie. (Eigenlijk al eeuwenlang.). We kennen de berichten die in onze tijd uit Groningen komen maar net zo goed was Amsterdam of Nijmegen de bron geweest. Of Utrecht. Mijn eigen groentijd werd in 1963 in opdracht van de KRO en met toestemming van Veritas gefilmd door Marcel van Dam, zelf een Veritijn. Toen (en ook nu nog) een zeer ongebruikelijk project. Aanleiding vormden de ernstige excessen die een jaar eerder elders hadden plaatsgevonden. Dezelfde Van Dam overigens die in 1962 zelf deel uitmaakte van de IC62 en dat jaar met medeweten van circusdirecteur Toni Boltini een jong olifantje “ontvoerde”. Het pukkie werd liefdevol gestald in het Eigen Huis, de thuisbasis van Veritas aan de Kromme Nieuwe Gracht. Tussen de groenenmeisjes. Toen het beestje, zich van geen kwaad bewust, een baby-erectie kreeg, moest de moderator er aan te pas komen om de meisjes te kalmeren en het onmiddellijke vertrek van het onschuldige dier te eisen. Ach ja.
De voorbereidingen voor de groentijd 1967 hadden ons onze zomervakantie gekost, maar dat was een kleine prijs voor een groot avontuur. We waren, zoals toen gebruikelijk voor een IC, weggestopt in de kelder van het Eigen Huis. Die kelder was nog een echte kelder, morsig en beschimmeld, een werfkelder, die uitkwam op de gracht. De bedompte sfeer, die er al eeuwenlang gehangen moet hebben, was er bepaald niet op vooruit gegaan toen de studenten het pand medio jaren dertig betrokken en om begrijpelijke redenen meenden dat er behoefte was aan een plek in het gebouw waar men zich zonder gène kon ontdoen van substanties die het studentenbestaan te veel hinderden. In de kelder dus, met directe afvoer op de gracht. Reinigen was geen routine. Slechts in het uiterste geval werd de spuit er op gezet.
Wij werden dus geacht ons op een serieuze, voor de vereniging van levensbelang zijnde taak voor te bereiden in een atmosfeer die een permanente vluchtreactie te weeg bracht. Om onszelf op de been te houden kozen we als strijdlied voor het nummer “Allemaal Beestjes” van de in de zomer van 1967 razend populaire groep Ronnie en de Ronnies. Met grote regelmaat kon je die zomer in de bedompte gewelven Ronnie horen zingen: “Weet je wat ik zie als ik gedronken heb? (nou, nou?) Allemaal beestjes (nou, nou, nou). Zoveel beestjes, om me heen.” Wij zongen uit volle borst mee met het draagbare Philips pickupje in de wetenschap dat een enorme zwerm vreemde beestjes zich, weliswaar in een feutaal stadium, voorbereidde op de grote trek naar Utrecht. Naar ons! We zouden dit lied nog lang en goed kunnen gebruiken. Wij meenden overigens dat de hallucinaties in ons geval niet zozeer door overmatig drankgebruik werden opgewekt als wel door de psychedelische samenstelling van de lucht die wij inademden. Om die reden werd gedronken vervangen door gesnoven.
In die zomer van 1967 probeerden wij serieus de tekenen des tijds te vertalen in beleid, groentijdbeleid. Wij hadden aan den lijve gevoeld hoe de spanningen van grote maatschappelijke veranderingen zich opbouwden en voor een deel al tot ontlading waren gekomen. De jeugd had weinig meer met Duitse studentenliederen zoals “Bier her! Bier her! Oder ich fall’ um, juchhé”. De tijd van de klassieke groentijd was (bijna) voorbij. Wij waren in de kelder tot de conclusie gekomen dat een beetje afknijpen misschien nog net kon maar dan toch bij voorkeur met een knipoog. Humor met wat sarcasme en ironie als alternatief voor fysiek geweld. Niet meer zoals we het zelf een aantal jaren eerder nog hadden meegemaakt.
Aan het eind van vrijdagmiddag 1 september 1967 hadden zich, ondanks de Beatles, 420 aankomende en klassiek gekapte studenten gemeld die meenden dat hun toekomst het meest was gebaat bij een lidmaatschap van het Collegium Studiosorum Veritas. Maar dat gaat natuurlijk zo maar niet. De volgende dag begon het avontuur echt. Volle bak. Wij knipperden even met onze ogen toen we de amorfe meute aanschouwden en zongen toen uit volle borst: “Weet je wat ik zie als ik gesnoven heb? (nou, nou?) Allemaal beestjes (nou,nou, nou). Zoveel beestjes. Om me hee-e-heen.” De dag daarop, het was intussen zondag 3 september, waren we weer samen in de eetzaal van het Eigen Huis. Belangrijke programmaonderdelen: etiquette, mores en het groenenlied. Een nieuw jaar is feitelijk weerloos als ze hun groenenlied niet paraat hebben. Uit 400 kelen met overgave gebruld is het een machtig zo niet onoverwinnelijk wapen tegen elke bedreiging van buiten. Daar gingen we dus, onder leiding van de scheppers van het lied: Frans van Neerven en de op Veritas onsterfelijke maar intussen overleden, gelijk zijn poëziecompagnon, Stijn Povel:
“Barrevoets als Batavieren, staan wij hier spontaanweg in de kou.
Ondanks al onze papier toch nog stekeblind voor de knowhow.”
(melodie: Het Bloemendaalse Bos van Martine Bijl)
Tussendoor meldde zich om het kwartier feut Steenbeek met het laatste nieuws over het WK wielrennen dat in Limburg werd verreden en dat elders in het gebouw door een groep ouderejaars op een tv werd gevolgd. Voor het eerst werd een dergelijk evenement integraal uitgezonden. De fotografen langs het parcours gebruikten nog wel hun beproefde communicatiemiddelen. Zij hadden postduiven bij zich, die de volle fotorolletjes naar de krant brachten. Zo hoefden ze het parcours niet te verlaten. Een wereld in verandering.
Wat aanvankelijk door zijn jaargenoten als een erebaantje werd beschouwd, die Steenbeek heeft mooi mazzel, die hoeft niet urenlang op zijn krent te zitten, dat baantje eindigde voor feut Steenbeek in een drama. Beneden kreeg hij de wind van voren omdat hij voortdurend stoorde tijdens het instuderen van het groenenlied. Zijn verweer dat dat nu net zijn opdracht was, bleek juridisch flinterdun en maakte geen enkele indruk. Verder werd zijn commentaar bij iedere aflevering extremer en ongeloofwaardiger. Zo bestond hij het op zeker moment om in een gloedvol betoog duidelijk te maken dat Jo de Roo dit keer een kanshebber was omdat 1967 een goed bietenjaar was. Wij, de IC, wezen feut Steenbeek er op dat wij een zakelijk verslag wilden en geen onzin. Onzin die hem door de ouderejaars boven werd voorgekauwd. Die volgden hem om in het geniep te controleren of hij zich wel aan hun tekst hield.
De arme Steenbeek zat in een onmogelijke spagaat en was daarmee een metafoor voor de groentijd, waarin een jaar klaargestoomd wordt om op een zeker moment alle schroom van zich af te schudden en pestkopperij met wortel en tak de sociëteit uit te lazeren. Uiteraard onder het zingen van het groenenlied. Maar voor het zover was, moesten er nog een paar bijzondere dingen gebeuren. Voor de volledigheid: Eddy Merkx werd in Heerlen wereldkampioen met een balende Jan Janssen op een half wiel.
Oudaen 1967
