Garrincha in actie. De befaamde rechtsbuiten van Brazilië uit de tijd van Pele.
Hoe het zo kwam weet ik niet meer, maar met dat mijn bezoeker tussen de twee plantenbakken verdween, kwam bij mij het beeld op van Evert Wingelaar, de in zijn goeie jaren gevreesde rechtsbuiten van EMM, de Hilversumse voetbalvereniging voor de katholieke arbeider waar ook mijn vader in had gespeeld, en ook nog enkele jaren samen met Evert Wingelaar. Zijn bijnaam kunt u bijna zelf verzinnen. In het Engels noemt men een buitenspeler, ook wel vleugelspeler, een winger! Dat zegt genoeg, lijkt me.
Evert Wingelaar was een buitenspeler van de oude stempel. Jaren veertig en vijftig. De tijd dat een buitenspeler ook echt buiten speelde, stijf aan de lijn. Drie slopers achter, twee zwoegers op het middelveld en vijf, ja u leest het goed, vijf raspaarden in de voorhoede. Want behalve de middenvoor, mijn vader, en zijn twee buitenspelers die hem van goede voorzetten moesten voorzien, waren er ook nog twee binnenspelers (al lang geleden uitgestorven), die mijn vader met geraffineerde steekpasses in stelling moesten brengen. En niet omdat het mijn vader is, maar als hij eenmaal in stelling was gebracht, lag de uitkomst van zo’n aanval vrijwel vast.
Wat ik daarmee maar wil zeggen is dat deze Evert Wingelaar ongeveer dezelfde motoriek had als de pad, maar dan veel sneller. Vooral bij thuiswedstrijden, als er langs de lijn veel steun was voor zijn acties, was Evert moeilijk af te stoppen. Misschien nog aardig om te vermelden dat die vijfmansvoorhoede, het halve elftal dus, geacht werd aan te vallen. Het fenomeen meeverdedigen stamt uit de jaren tachtig. Die mannen deden voorin geen stap te veel, maar dat betekende niet dat ze kalm aan konden doen. Voetbal in die tijd had toch een wat ander karakter. Zo werd het middenveld, dat overigens tamelijk uitgestorven was, zoveel mogelijk overgeslagen. De bal moest naar voren, zo snel mogelijk, daar was immers de goal waar hij in moest. Het meest direct was ‘de lange haal over de hele’. Meestal was er in de achterhoede een spil met een lange trap die de ballen op goed geluk naar voren jensde, in de hoop dat hij even op adem kon komen. En dan kon de voorhoede aan de bak. Maar meeverdedigen? Ik heb het nooit meegemaakt.
Terug naar de aanleiding voor in dit stukje: welke twee letters pasten er in die lege vakjes? Al schrijvende begon de overtuiging te groeien dat het misschien toch wel eens een G en een V zouden kunnen zijn: AGAVE. Groeit langzaam, dat is bekend, en de puzzelmaker kennende heeft hij, waarschijnlijk ook omdat hij was vastgelopen met zijn compositie, er maar een slinger aan gegeven. Een GAVE is een talent en een AGAVE een toptalent. Matige vondst, laat ik het daar maar op houden.
Evert Wingelaar had een onmatige OGAVE, d.w.z. dat hij, waarschijnlijk vanwege inferieure voeding, O-benen had. Zo erg dat je daar eigenlijk nergens mee aan de bak kwam. Behalve als buitenspeler. Er zijn in de historie van het voetbal nogal wat van die kleine, taaie rakkers geweest die van hun gebrek hun sterkte wisten te maken. Ik denk aan de Braziliaan Garrincha die geen levertraan lustte, en aan de Spanjaard Francisco Gento, die de niet alledaagse bijnaam: El Supersonico kreeg. En wat te denken van onze Coentje Moelijn en Markje Overmars. En al die toppers begonnen allemaal, zonder uitzondering, te glimmen als iemand de naam Evert Wingelaar liet vallen.
