‘Ja. De Hel van Dante, Inferno, dat was zijn inspiratiebron. Het moet een verpletterende indruk op hem hebben gemaakt.’
‘Florence, Hans. Ik zie je nog voor die deur van het Baptisterium staan. Tot ergernis van al die wachtende toeristen omdat je er niet was weg te slaan.’
‘God ja. Je wil zeggen dat ik ook nogal overdonderd was door die gruwelijke, apocalyptische taferelen. Moet je je eens voorstellen wat dit voor indruk heeft gemaakt op de middeleeuwse mens Het Einde der Tijden. Het Laatste Oordeel. Het heeft zijn bestaan beheerst, van de wieg tot het graf.’
‘Het zou me niet verbazen als een groot deel van de mensheid dit nog steeds gelooft,’ zeg ik. ‘Niet alleen christenen, hè, maar net zo goed een paar miljard moslims.’
‘Dat zou zo maar kunnen. Ons ontkerstende landje is al lang niet meer de maat aller dingen,’ knikt Hans. ‘En het lijkt erop dat Rodin zich er ook nooit los van heeft gemaakt.’
‘Een compleet gesloten wereldbeeld,’ mompel ik. ‘Hoe beklemmend moet dat geweest zijn.’
‘Maar er was aan het slot niet alleen een Poort naar de Hel, liefste,’ nuanceert Hans. ‘Er was niet alleen een Poort naar de Hel, maar ook een Poort naar de Hemel. En wat dacht je van de eersten die de laatsten zouden zijn. Gerechtigheid. Kom daar tegenwoordig nog eens om. Met een paar jaar deugdzaam leven het eeuwige geluk verdienen. Zo’n slechte deal was dat niet.’
‘Maar dat was het natuurlijk wel,’ zeg ik. ‘Rodin heeft zijn hele leven op die Poort naar de Hel staan beuken.’
‘Weet je wat misschien nog wel opmerkelijker is?’ zegt Hans.
Mijn wenkbrauwen verraden mijn nieuwsgierigheid.
‘Het is nog maar de vraag of die eeuwen zoveel duisterder waren dan de onze. Iedere periode heeft zijn eigen waarheid. Die middeleeuwer geloofde dat hij niet volledig aan zijn lot werd overgelaten. Er viel wel degelijk iets te kiezen, hoe moeilijk dat vaak ook was. Er was een vrije wil. En er was genade.’
‘En wat wil je daar nu mee zeggen?’ zeg ik, een beetje teleurgesteld.
‘Nou, onze verlichte wetenschap heeft nog niet zo lang geleden de vrije wil afgeschaft. Hoe vind je die? Het is misschien nog niet overal doorgedrongen, maar de vrije wil is volgens onze eigen Illuminati niet meer dan een illusie. Ons lot is onafwendbaar, liefste. There is nothing you can do. Er valt voor ons niks meer te kiezen. Wij zijn allemaal figuranten in een tekenfilm. Alle plaatjes op een rij. Als je de film afdraait, lijkt het alsof de Boze Wolf achter de drie kleine biggetjes aan jaagt. Maar het is een stripverhaal en het ligt al sinds de Eerste Dag in het Grote Archief.’
Ik laat de woorden van Hans langs me heen vloeien. Dit thema houdt hem al langer bezig. Hij heeft het er vaker over. Ik kan me er niet bij neerleggen. De consequenties zijn te bizar. Ze maken alles betekenisloos. Als dit waar is, heeft niets nog waarde.
Ik staar half verdoofd naar buiten. Rond de straatverlichting hangt de zweem van een opkomende mist. Mensen haasten zich naar huis, weggedoken in hun winterse kleding. De lente laat duidelijk nog even op zich wachten. Dan zie ik aan de overkant van de straat een vrouw lopen die een winkel binnengaat. Op het moment dat ze naar binnen stapt, kijkt ze even om. Het is alsof ze onze kant op kijkt. Maar het zicht is al zo slecht dat ik me dat waarschijnlijk verbeeld. Wat ik me echter niet verbeeld is de identiteit van de vrouw.
‘Hans,’ roep ik bijna ontdaan.
Verschrikt kijkt hij op van zijn bord nasi ramesh dat een aanzienlijke kaalslag vertoont.
‘Hans, daar, aan de overkant ging ze naar binnen.’
Hans kijkt naar buiten en zegt: ‘Wie ze? Waar heb je het in hemelsnaam over? Waarom zo opgewonden?’
‘De serveerster uit ons hotel.’
‘Je ziet helemaal wit. Een jonge vrouw die in Westerlee in een hotel werkt, die kan toch wel in Groningen winkelen? Misschien woont ze wel in Groningen. Wat is daar mis mee?’
Ik weet zelf ook niet precies waarom ik ineens zo emotioneel ben. Ik voel een vaag soort angst. Tegelijk besef ik dat daar maar heel weinig aanleiding voor is.
‘Hans, er is iets met die vrouw. Ik weet het nu zeker.’
‘Hoe bedoel je, liefste?’
Hans kijkt mij aan met een onderzoekende blik. Je zou haast zeggen dat hij lijkt te twijfelen aan mijn mentale stabiliteit. Ik moet hem proberen mee te krijgen ook al zijn de aanwijzingen weinig overtuigend.
‘Laten we in ieder geval maar even in de gaten houden of onze kennis uit Westerlee ook weer naar buiten komt,’ stelt Hans voor. ‘Dat is op dit moment het minste wat we kunnen doen. O, kijk, de winkel gaat sluiten. Dan moet ze toch ieder moment naar buiten komen zou je zeggen.’
Ons serveerstertje laat zich echter niet meer zien. Hans wil een punt achter dit vreemde intermezzo zetten, ik voel de onrust toenemen.
Wij zijn net gearriveerd in ons hotel. Omdat er niemand bij de receptie is, drukt Hans op de bel. Na enige ogenblikken verschijnt er een jonge vrouw die gekleed gaat als een serveerster. Ze ziet er bepaald aantrekkelijk uit. Ze neemt een bijna uitdagende pose aan en zegt dan, tot mijn grote verrassing: ‘Goh, wat leuk dat u er al weer bent. En nog wel allebei.’ Ze heeft een Oost-Europees accent.
Wij kijken elkaar verbaasd aan.
‘Tja,’ zegt Hans lachend, ‘een dubbelganger komt wel eens voor. Maar een dubbele dubbelganger is inderdaad nogal zeldzaam. Maar ik kan u verzekeren dat wij hier nooit eerder zijn geweest.’
De jonge vrouw strijkt haar witte schortje recht, kijkt mij indringend aan en zegt dan: ‘Ik weet het zeker. Jullie zijn terug omdat jullie de vorige keer geen tijd hadden om de Rodin-expositie te bezoeken.’
‘Daar willen we inderdaad morgen heen,’ zegt Hans. ‘Dat klopt wel.’
‘Als ik jullie een goede raad mag geven? Vermijd in de mist de Oude Rijksweg langs het Winschoterdiep.’
‘Is die zo gevaarlijk?’ wil Hans weten.
De jonge vrouw wijst op een prikbord met krantenknipsels. Wij komen wat dichterbij.
‘Hier, bij Scheemda,’ wijst ze.
Hans leest de kop hardop: “In dichte mist auto te water. Echtpaar komt om.” Bij het artikel een foto van een auto die uit het kanaal wordt getakeld.
‘Een Toyota Yaris,’ zegt Hans. ‘Net zo’n ouwe barrel als die van ons, zo te zien. Vreselijk. Wanneer is dat gebeurd? Er staat geen datum op het knipsel.’
Als we opkijken blijkt de jonge vrouw onopgemerkt verdwenen. Uit een kamertje komt een jonge man die ons van harte welkom heet en ons naar onze kamer brengt.
