Gerard van de Schootbrugge & Espunt
Presentatie van de plannen voor het Delftse feestjaar 1996.
Mooi Weer Spelen 1996
There's Magic in the Air
De negende editie van De Mooi Weer Spelen. Toeval? Geenszins! De negen, de Enneade uit de Tarot, de laatste der enkelvoudige getallen. Voorbij de 9 ligt de oneindigheid van de meervoudigheid.Of deze overwegingen een rol hebben gespeeld bij de keuze van het festivalthema weet ik niet meer. Wat ik wel weet is dat we in gedachten de 9 inderdaad zagen als een sprong naar het hele grote, het hele erge, kortom, een sprong in het duister. De leuze werd: There 's magic in the air. Het moest een weekend worden waarin het gevecht tussen goed en kwaad, tussen duister en licht de toon zou zetten. Al vroeg in het jaar werd de Delftse goegemeente er op voorbereid dat de toekomst van hun mooie stad op het spel kwam te staan. Zie hieronder een bericht in de Delftsche Courant van 7 november 1995.
Pagodepark voor de sponsors in de Delftse Hout. Een van de ideeën die het niet haalde. Gelukkig waren er genoeg plannen die wel gerealiseerd konden worden.
De compositietekening van onze toenmalige simulatie-expert Paul Redeker laat zien dat wij meenden dat we er met half werk niet zouden komen. Later werd duidelijk dat het Verdoemde Duister voor een andere aanpak zou kiezen en kon het kamp (virtueel) weer worden afgebroken.
Het bijzondere affiche en bijhorende programmaboekje (scroll het door) van Marieke de Roo en Paul Roos van Fabrique Graphique. Druk: Tan Heck.
Het Delfts Straattheaterfestival De Mooi Weer Spelen 1996 beleefde in het weekend van 16 juni zijn negende editie. Op zich al opmerkelijk omdat wij niet in toeval geloofden. Maar daar kwam nog bij dat het twee maanden daarvoor, om precies te zijn op 15 april, precies 750 jaar geleden was dat Delft van Graaf Willem II stadsrechten kreeg. Voor de bestuurders van de provincie Zuid-Holland aanleiding om Delft uit te roepen tot Cultuurstad.
Voor de MWS was dit alles meer dan voldoende reden om een daverend festival op te tuigen. Maar in tegenstelling tot de bijna redeloze uitbundigheid die zich van Delft 750 Cultuurstad had meester gemaakt, ontvingen wij al snel boodschappen uit hogere sferen dat lagere sferen zich wel eens meester zouden kunnen maken van de voorziene bandeloosheid. Vandaar al eind 1995 onze waarschuwing: Burgers van Delft let op uw saeck, er zijn tegenkrachten die plannen maken om het onvoorzichtige Delft in hun greep te krijgen. Het was Hans Varenkamp van adviesbureau Het Derde Oog, die ons geheel belangeloos op deze gevaren wees. Wij hebben onmiddelijk voor de duur van het festival 1996 of evenzoveel langer als Hans nodig achtte, aan ons verbonden. De organisatie stond vanaf dat moment onder grote druk. De sfeer die afstraalt van het affiche is dan ook allerminst vrolijkmakend.
Aanvankelijk wees Hans Varenkamp de Delftse Hout aan als locatie waar de tegenkrachten zich zouden verzamelen. Vandaaruit zouden ze dan naar het centrum van Delft lopende waterwegen willen benutten om Delft binnen te dringen. Hieronder een ontwerp van een MWS-nederzetting in de Delftse Hout om de verdachte grote plas nauwlettend in het oog te houden en om te kunnen ingrijpen voordat De Boze de stad kon bezoedelen.
Een bedenkelijke aankondiging.
Gertjan Oldeman was in zijn programmaaankondiging nogal openhartig zoals uit het volgende mag blijken:
Vrienden van de Mooi Weer Spelen,
Er staat weer een festival voor de deur. Ons negende. Verwacht niet dat het binnenkomt. Ons festival zou door gebrek aan frisse lucht, aan ruimte, aan klinkers en keien onder uw ogen verpieteren. Nee, wij blijven liever buiten.
Niet wij gaan de deur door, u lieve lezer, moet de drempel over. Weest gerust, een aanzienlijke beloning zal u ten deel vallen. Wij zullen u meenemen naar een andere wereld. Een wereld van vlees en bloed, van een lach en een traan, van theater en van magie.
Magisch zal ons weekend worden. Krachten en tegenkrachten zullen zich meten en zullen u in verwarring brengen. Magie, de sleutel naar andere dimensies, naar de tussenwereld tussen de levenden en de doden. En bedenk wel, in de wereld van de magie bestaat geen toeval. Het is geen toe val dat ons festival ieder jaar even dreigt te verregenen. Het is een schot voor de boeg: bovenaardse machten eisen van ons bescheidenheid. Het is evenmin toevallig dat zovele sponsors dit festival hebben mogelijk gemaakt. Zij weten intussen dat ze waar voor hun geld krijgen. Maar daarom niet minder bedankt.
Hetzelfde geldt ook voor Provincie en Gemeente. Die weten ook dat het geen toeval is dat we dit jaar negen jaar bestaan. En het is zeker geen toeval dat u straks met duizenden anderen door het oude Delft dwaalt om te genieten van straattheater. Want er is geen beter podium voor straattheater dan het oude Delft, zeker niet voor theater van topniveau. En dat gaan we u wel bieden, toevallig.
Gertjan Oldeman
In het licht van de dreigende situatie hadden we, zoals hiervoor al gememoreerd, een spiritueel, zo niet spiristisch adviseur bij ons voorbereidende team betrokken in de persoon van Hans Varenkamp, in vage kringen een man met gezag. Dat Hans iets te bieden had, mag blijken uit een fraai stukje numerologie waarmee hij ons verraste :
Vreemde vibraties in Delft in het weekend van 14, 15 en 16 juni 1996
Er is zwaar weer op komst voor Delft. Dat valt af te leiden uit magische codes die alleen voor ingewijden betekenis hebben. Hans Varenkamp is zo'n 'verlichte geest'. Hij heeft ons voorgerekend dat Delft op weg is naar 'de culminatie van de 13', zoals hij het noemt. Het getal van het ongeluk, van de dood. Delft werd stad in 1246. De som van de cijfers van dit jaartal is 13. En dat is niet best. Pas nu, na 750 jaar, is er een omslag op komst. Want 1996 telt op tot 25 en dat is 13 plus 12. En de 12 is in de magie het getal van de volmaaktheid. Maar voor het zover is, zullen de machten van het kwaad proberen om hun positie veilig te stellen. En volgens Hans Varenkamp is 14/6/1996 een uitgelezen datum voor een confrontatie. Want deze cijfers tellen op tot 36. En 36 is 12x3. Hier duiken dus de 1, de 2 en de 3 van de 12 en de 13 weer op. Daarom kan het in ons weekend wel eens gaan spannen in Delft.
Met dank aan Hans Varenkamp.
Aardige vent, alleen die ogen...
Het gaat beginnen. Maar wat?
Op zaterdag 15 juni werd dus zwaar weer verwacht. De Delftse burger werd daar als volgt over ingelicht:
MAGICAL MYSTERY TOUR. CONFRONTATIE TUSSEN GOED EN KWAAD
Onderkruipsels en reuzenobjecten trekken door het nachtelijke Delft. De bevolking wordt meegelokt, meegesleept, wil zien hoe dit afloopt. 22.30 uur (denken we) in de buurt van de Paardenmarkt: een vreemde familie-reünie. Als het loos gaat, kan het wel even duren. Onze adviseur Hans Varenkamp verwacht rond 24 uur in de nacht een apotheose in de buurt van de Ezelsveldlaan. Wat er in de tussentijd gebeurt? Wij weten het net zo min als u. Om op het ergste voorbereid te zijn, zullen de groepen STEPS en Plasticiens Volants in stelling worden gebracht. Overigens is het niet uitgesloten dat er ook 's middags al krachten loskomen waarvoor we geen verantwoordelijkheid kunnen dragen. Via Radio West zal de bevolking op de hoogte worden gehouden.
Een dag eerder al gaf de Commissaris van de Koningin van Zuid-Holland, het festival officieel van startschot van de MWS 1996 in het Pagodepark op de Paardenmarkt. Dat ging in stijl. Mevrouw Leemhuis-Stout kreeg een veenlijk aangeboden waar wij zo snel mogelijk van af wilden. Maar deze Commissaris, een waterstaatkundige, voelde nattigheid. Uiteindelijk heeft het beklagenswaardie slachtoffer van oeroude rituelen rust gevonden in de beschermde omgeving van onze festivalcoördinator Guus Dewulf. Guus heeft nooit iets losgelaten over de bedenkelijke deal die hij blijkbaar met de Commissaris heeft gesloten. Zelfs Hans Varenkamp heeft ons op dit punt geen bijzondere inzichten kunnen bieden.
Samen met haar echtgenoot en haar zoontje en vergezeld van burgemeester Van Walsum was de Commissaris vervolgens getuige van een krankzinnige ziekenhuis-soap op de binnenplaats van Hotel De Plataan. Uitgevoerd door Les Alama's Givres. Het werd nog even spannend of ze haar zoontje ooit nog terug zou zien. De teerling was geworpen. De Delftse binnenlucht was zwanger van onbestemde magie.
Misschien is het goed om nog maar eens te benadrukken hoe de man die de Commissaris begeleidde, burgemeester Huib van Walsum, intussen al negen jaar worstelde met een duivels dilemma, ieder jaar weer in een nieuwe vermomming . Hij werd immers geacht zijn grote liefde voor het festival gescheiden te houden van zijn plicht om de veiligheid van zijn gemeente te waarborgen. En niet eerder was die veiligheid zo in het geding als in dit duistere weekend in 1996.
Een momentje voor burgemeester Huib van Walsum en zijn Knipogedicht.
Dat op de proef stellen was in januari van dat jaar al begonnen. Grafisch vormgever Jacques Bontje, een oud-collega van TNO, had mij al langer gewezen op de verrassende dingen die je kon doen met een rood-groen-brilletje. Uiteraard diepte zien, maar nu kregen we een ander idee: een tweekleurig gedicht, d.w.z. een gedicht waarin regel 2 in rood over regel 1 in groen is gedrukt, enz. Je zou het een compact gedicht kunnen noemen. De kunst was om, om en om, met een oog te lezen. Rood dicht levert regel 1, groen dicht levert regel 2, die ook op regel 1 staat. Begrijpen jullie het nog? Gewoon proberen dan merk je het wel. Uiteraard met een rood-groen-brilletje.
In de voltallige gemeenteraad mochten wij de Mooi Weer Spelen 1996 aan de raad presenteren met het verzoek aan de burgemeester om mijn bijzondere Knipogedicht voor te lezen. Onvoorbereid bleek dat een hele toer en het is dan ook nog steeds niet duidelijk of alles wel correct in het raadsverslag terecht is gekomen. Maar een mooie aftrap van een bijzonder festival was het wel. Ook in de titel van het gedicht zat de dubbelzinnigheid die wij steeds weer nastreefden. Uiteraard kon men de titel opvatten als een knipoog-gedicht. Een geheel nieuwe versvorm. Maar voor ons was minstens zo belangrijk dat de voltallige raad begreep dat dit initiatief ruime financiële steun verdiende. Vandaar de tweede interpretatie van de titel: knip-ogendicht: trek de knip gul en let niet op een paar gulden (doe het met de ogen dicht). Leuk bedacht, in stijl, maar veel extra's heeft het niet opgeleverd. Cees van Bokhoven moest alsnog al zijn collega's uit de Delftse middenstand langs om ze wat pecumia af te troggelen.
Bij het vertrek van onze burgemeester in 1997
Een jaar later, in 1997 nam Huib van Walsum afscheid als burgemeester van Delft. Zijn werk zat er op. Hij had zijn stad moedig en tactisch door een precair weekend heen geloodst. Bij zijn afscheid werd hij daar luid voor geprezen. En Huib was ons niet vergeten. Wij waren erbij, sterker nog, wij kregen zelfs de gelegenheid om hem als MWS-club toe te zingen. Ik schreef de tekst op de melodie van The Green Barets.
Bij het afscheid Huib van Walsum in 1997. (melodie: The Green Barets, tekst: Gerard vd Schootbrugge)
Titel: Hij ging voor
Hij ging voor, in ons belang
Waar hij was, was niemand bang
Hij stond pal, de kin vooruit
Was er brand dan riep Huib: spuit
Hij ging voor, in ons belang
Waar hij was, was niemand bang
Voor de stad een moederkloek
Bij een diefstal riep Huib: zoek
Hij ging voor, in ons belang
Waar hij was, was niemand bang
Hij was sterk, brak menig lans
Was er bal dan riep Huib: dans
Hij ging voor, in ons belang
Waar hij was, was niemand bang
En hoe ruim was steeds zijn hart
Was er strijd dan riep Huib: start
Hij ging voor, in ons belang
Waar hij was, was niemand bang
Spelde feilloos menig lint
Werd het winter riep Huib: Sint
Hij ging voor, in ons belang
Waar hij was, was niemand bang
Hij was geestig en ad rem
Om de vier jaar riep Huib: stem
Hij ging voor, in ons belang
Waar hij was, was niemand bang
Deed het zonder botte bijl
Werd het plat dan riep Huib: stijl
Hij ging voor, in ons belang
Waar hij was, was niemand bang
'Welkom hier' en 'Ja ik wil'
Raad vol twist dan riep Huib: stil
Hij ging voor, in ons belang
Waar hij was, was niemand bang
Maar hij hield ook van vertier
Had hij dorst dan riep Huib: bier
Hij ging voor, in ons belang
Waar hij was, was niemand bang
Aan het eind van dit gezang
Roepen wij: hij leve lang!
Het was in die jaren mijn speciale voorrecht om het programmaboekje op te leuken met een klein straatversje dat ik ondertekende met Graaf Fitti. De bijdrage voor 1996 ging als volgt:
Straatversje 1996
Ik schuifel door een steegje
Mijn kop gonst van het bier
Ik hoor een helleveegje
Wat zoekt dat veegje hier?
Het komt op bokkepootjes
Het hijgt mij in de rug
Ik boer wat borrelnootjes
Het veegje nadert vlug
Ik steun tegen een gevel
Verlamd, het leven moe
Uit nachtelijke nevel
Treedt daar iets op mij toe
Dan knikt het in mijn richting
Loopt langs met flinke vaart
Ik slaak iets van verlichting:
't Is maar een stapper met een staart.
Een staart!?....
1996, Graaf Fitti
Hoe liep het af?
Na het verdiende zijstapje richting onze burgemeester nu terug naar het festivalweekend. Hoe ging het verder. Hoe liep het af? Volgens onze telekinetische adviseur Hans Varenkamp mochten we niet spreken van een afloop. De donkere sferen denken niet in aflooptermen. Ze zijn misschien even rustig, op krachten komen, maar vroeg of laat begint het gedonder weer. Profetische woorden. Niet lang daarna zakte Delft weg in een moeras van finacieel leed en ging de arme stad voor jaren op slot. Graven en heien. Hans weet wat er in die periode uit de modder is gehaald. Maar hij heeft het voor zichzelf gehouden.
In de nacht van zaterdag 15 juni voltrok zich een griezelige uittocht van burgers die werden meegelokt door onderkruipsels en reuzenobjecten. Om de uitbarsting van het kwaad te beteugelen had Hans Varenkamp geadviseerd de groepen STEPS en Plasticiens Volants in stelling te brengen. In de buurt van de Ezelsveldlaan ging het echt los.
Die moedigste Delftenaren kwamen de volgende zondag weer op straat om de schade op te maken. Het werd zowaar weer gezellig met al die vrolijke groepen die hun kunsten vertoonden. Maar het slotspektakel moest nog beginnen. Om 23:00 uur op de Grote Markt. De befaamde Franse groep Totem leidt Delft van het duister terug naar het licht.